Το zombie, το αγαπημένο μας cocktail που είθισται να συνοδεύει νύχτες γιορτής και ξέφρενου χορού, είναι κάτι παραπάνω από ένα ποτό με ισχυρές δόσεις αλκοόλ. Στην πραγματικότητα, η παρασκευή του συμπίπτει με την διθυραμβική λήξη του καθεστώτος Ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ, αλλά και την εισχώρηση της λατινοαμερικάνικης κουλτούρας στο Λος Άντζελες, αφού εκεί πρωτοδημιουργήθηκε.
Από την ιστορία του zombie και των tiki bars, μέχρι την αυθεντική συνταγή και τις εναλλακτικές εκδοχές της, στο παρακάτω άρθρο αναλύουμε τα πάντα γύρω από το γευστικό κοκτέιλ.
Το ξέρουμε ότι νοστιμιά του από το σιρόπι και τον γλυκό χυμό είναι παροιμιώδης- όμως προσοχή: πίσω από τη γλύκα κρύβονται γερές δόσεις από διαφορετικά είδη ρούμι. Απολαύστε χωρίς να το παρακάνετε και, μέχρι τότε, μάθετε τα πάντα.
Πριν το zombie, η Ποτοαπαγόρευση…
Η ιστορία του zombie cocktail, στην πραγματικότητα ξεπηδά μέσα από το πολύχρονο καθεστώς Ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ, που διήρκησε από το 1920 μέχρι και το 1933. Στην Ποτοαπαγόρευση, πολύ περισσότερο από μια διασκεδαστική περίοδο χορού, γιορτής και κρυφών, υπόγειων μπαρ λανθάνει μια ολόκληρη ιστορία φτώχειας και ρατσισμού.
Για την ακρίβεια, στις αρχές του 19ου αιώνα, το νερό στις ΗΠΑ ήταν ακόμα επιβλαβές για την υγεία, γεγονός που ωθούσε τον μέσο Αμερικανό να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ουίσκι, brandy, gin και ρούμι. Το νερό από την άλλη, ελλείψει υδραγωγείων για την επεξεργασία του, ήταν ακόμη βρώμικο και μετέφερε λύματα από τους ποταμούς τα οποία πολλαπλασιάζονταν όσο αυξανόταν και ο πληθυσμός στις ΗΠΑ.
Στα 1837, στήθηκε το πρώτο υδραγωγείο στην περιοχή του Central Park, ένα συμβάν που από τη μία πλευρά έδωσε καθολική πρόσβαση σε πόσιμο νερό και, από την άλλη, αποτέλεσε ευφαλτήριο για περιθωριακές πολιτικές και θρησκευτικές ομάδες των ΗΠΑ να δράσουν σκιωδώς βάλλοντας εναντίον των μη-Αμερικανών.
Πώς συνέπεσαν αυτά τα δύο γεγονότα; Από το 1840, η Αμερική άρχισε να δέχεται μεγάλες εισροές μεταναστών αρχικά από τη Γερμανία, οι οποίοι συνήθιζαν να απολαμβάνουν τις lager μπύρες τους σε τοπικούς κήπους των μεγαλουπόλεων των ΗΠΑ. Το δεύτερο κύμα μετανάστευσης, από το 1845 έως το 1852, ήρθε από την Ιρλανδία. Οι Ιρλανδοί μετανάστες, που είχαν περιέλθει σε εξαθλίωση και φτώχεια, κουβαλούσαν μαζί τους, ως σύμβολα της γενέτειράς τους, το ουίσκι, την μπύρα stout και την κοινωνικοποίηση σε πανδοχεία και ταβέρνες μετά την πολύωρη εργασία.
Η Νέα Υόρκη πήρε τα μέτρα της ενάντια στη μετανάστευση, περιορίζοντας τη χρήση αλκοόλ αλλά και την Κυριακάτικη έξοδο σε πανδοχεία, στοχοποιώντας τους μετανάστες εργάτες και μαγαζάτορες.
Στις 16 Ιανουαρίου 1920, ξεκινά και επίσημα η περίοδος της Ποτοαπαγόρευσης. Αφενός τα ιδιωτικά κελάρια και λέσχες για τους πλούσιους Αμερικανούς και αφετέρου τα κρυφά, speakeasy bars και το αμφιβόλου ποιότητας, παράνομο ποτό για τους φτωχούς σήμανε την κουλτούρα εκείνης της δεκαετίας.
Με την εκλογή του Franklin D. Roosevelt ως προέδρου των ΗΠΑ, ανάμεσα στα μέτρα αναδιάρθωσης της οικονομίας, λήφθηκε και το μέτρο της οριστικής λήξης της Ποτοαπαγόρευσης, στις 5 Δεκεμεβρίου 1933, μετά την υιοθέτηση από το Αμερικανικό Κογκρέσο της 21ης Τροπολογίας του Συντάγματος.
Και κάπως έτσι…
…Μετά την Ποτοαπαγόρευση, το zombie.
Ένα χρόνο μετά την συνταγματική Τροπολογία που επέβαλε η κυβέρνηση Roosevelt, στα 1934, εμφανίζεται το zombie, το κλασικό πλέον tiki cocktail.
Η πρώτη έμπνευση για το συγκεκριμένο cocktail ήρθε στο μαγαζί Don the Beachcomber στο Χόλιγουντ του Λος Άντζελες από τον ιδρυτή του, Donn Beach. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Donn έφτιαξε το ποτό για έναν πελάτη που υπέφερε από σοβαρό hangover και είχε μια σημαντική επαγγελματική συνάντηση αργότερα εκείνη την ημέρα. Επιδιώκοντας να ξυπνήσει και να ενεργοποιήσει τον πελάτη του με ένα ισχυρό αλλά νόστιμο μείγμα, έκρυψε την υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ με μια ανάμειξη χυμών φρούτων.
Η παρασκευή, ωστόσο, είχε μια απρόσμενη επίδραση: έκανε τον πελάτη να νιώθει ακόμα περισσότερο σαν ζόμπι, σαν ζωντανός-νεκρός. Η επαγγελματική του συνάντηση δεν πήγε όπως αναμενόταν λόγω της κατάστασής του. Η μέρα εκείνη, έτσι, έδωσε πνοή στο πλέον εμβληματικό cocktail που πίνουμε ακόμα και σήμερα.
Σφραγίζοντας το μυστικό
Ο Donn Beach, ιδιοκτήτης του Don the Beachcomber, ήταν ιδιαίτερα μυστικοπαθής σε ό,τι αφορούσε τις συνταγές, τις παρασκευές και τις αναμείξεις των cocktail που έφτιαχνε στο μαγαζί του. Και ακριβώς επειδή την εποχή εκείνη τα tiki bars ήταν μια αναδυόμενη και ανταγωνιστική σκηνή, πολλά μπαράκια ήθελαν να μιμηθούν τη συνταγή για το zombie που είχε γίνει ανάρπαστο στο Don the Beachcomber.
Η λύση που βρήκε ο δαιμόνιος Donn Beach σε αυτό το πρόβλημα ήταν να επινοήσει έναν κώδικα κρυπτογραφημένων οδηγιών για την παρασκευή του zombie, ο οποίους τηρούνταν ακόμα και μεταξύ των μπάρμαν του μαγαζιού. Κάτι άλλο που έκανε ήταν, από καιρού εις καιρόν, να δημιουργεί παραλλαγές της πρωτότυπης συνταγής, αφήνοντας τους ανταγωνιστές και μιμητές του σε κατάσταση αμηχανίας.
Η κίνηση αυτή είχε βέβαια εμπορική επιτυχία την εποχή εκείνη, σήμερα όμως, το γεγονός ότι υπάρχουν τόσες διαφορετικές εκδοχές του cocktail καθιστούν την αρχική παρασκευή του ένα άλυτο μυστήριο. Από την άλλη, η ύπαρξη πολλών εκδοχών και “ερμηνειών” πάνω σε αυτό το tiki ταξίδι γεύσεων αφήνει ανοιχτή την προοπτική της δημιουργικότητας και της επανεφεύρεσης, κάτι παραπάνω από καλοδεχούμενο στην παγκόσμια bar σκηνή.
Οι σύγχρονες εκδοχές του zombie
Μέσα στο πέρας των δεκαετιών, το zombie έχει υποστεί τροποποιήσεις, αλλαγές και αναβιώσεις. Ειδικά στα μέσα του 20ου αιώνα απέκτησε τόση φήμη, που πολλά tiki bars σχεδόν χτίστηκαν γύρω από τις συνταγές του συγκεκριμένου cocktail.
Σήμερα, οι πειραματισμοί είναι πολλαπλοί και κάθε ένας φέρνει νέα επίπεδα γεύσης και πολυπλοκότητας στο κλασικό αυτό cocktail. Συστατικά όπως ο χυμός ανανά, ο χυμός παπάγιας και το βερμούτ βερίκοκου έχουν δοκιμαστεί, καλύπτοντας το ισχυρό χτύπημα αλκοόλ με τροπικές και γλυκές γεύσεις.
Τι είναι τα tiki cocktails;
Αναφέραμε αρκετές φορές παραπάνω ότι το zombie ανήκει στην κατηγορία των tiki cocktails ή προσφέρεται σε tiki bars. Τι σημαίνει αυτή η περίεργη δισύλλαβη λέξη;
Από μόνη της η λέξη tiki συμπυκνώνει μια μνημειώδη κουλτούρα: είναι ένα κίνημα τέχνης, μουσικής και ψυχαγωγίας που προήλθε από την Αμερική, εμπνευσμένο από την κουλτούρα της Πολυνησίας, της Μελανησίας και της Μικρονησίας, καθώς και από την τέχνη την προερχόμενη από την Ωκεανία. Στη διάλεκτο των Μαορί, tiki είναι ο πρώτος άνθρωπος της γης και, σε προέκταση, δηλώνει τα ξύλινα γλυπτά σε ανθρωπόμορφα σχέδια που φορούσε η φυλή των Μαορί στο λαιμό και, σήμερα, χρησιμοποιούνται ως σκαλιστά σκεύη στα αγαπημένα μας bars.
Σήμερα, ένα tiki cocktail ή ένα tiki bar σημαίνει το cocktail που λειτουργεί με βάση το ρούμι και συνήθως έχει φρουτώδη επίγευση, χρώμα και πικάντικο γαρνίρισμα. Πέρα από το zombie, άλλα cocktails tiki με βάση το ρούμι είναι η Piña Colada, μια μείξη από ρούμι, χυμού ανανά και γλυκιά κρέμα καρύδας, το Mai Tai, ένα κατεξοχήν ποτό tiki με λευκό και μαύρο ρούμι, triplesec ή curaçao και χυμό λεμονιού, καθώς και το Mojito, το κοκτέιλ της Αβάνας που συνδυάζει λευκό ρούμι, σιρόπι, δυόσμο και lime.
Από την άλλη, ένα tiki bar, πέρα από τη διάθεση tiki cocktails στο μενού του, είναι και η αρχιτεκτονική, ο διάκοσμος, η τοποθεσία και η ατμόσφαιρά του. Συνήθως ένα tiki bar:
- Βρίσκεται κοντά σε παραλία ή οι εγκαταστάσεις του μιμούνται το περιβάλλον μιας παραλίας. Συνήθως μάλιστα, η είσοδός τους περιλαμβάνει μια γέφυρα πάνω από νερό, την οποία περνάει κανείς για να φτάσει στο μπαρ. Η σημερινή πραγματικότητα όμως ενός tiki bar είναι ότι συνήθως θα βρίσκεται στο πολυσύχναστο κέντρο μιας μεγάλης πόλης. Γι’αυτό, οι ιδιοκτήτες του φροντίζουν να δημιουργούν το κατάλληλο περιβάλλον: για να υπάρξει η ατμόσφαιρα απομόνωσης και διεξόδου από το αστικό σκηνικό, ένα σύγχρονο tiki bar συνήθως φροντίζει το εσωτερικό του να μονώνει τον ήχο αλλά και τις εικόνες της πόλης.
- Το νερό είναι κυρίαρχο στοιχείο σε ένα tiki bar: οι πισίνες, οι τεχνητοί καταρράκτες, ακόμα και οι ήχοι παφλασμών του νερού, όλα τα υδάτινα στοιχεία είναι καλοδεχούμενα.
- Τα αμυδρά αλλά πολύχρωμα φώτα, τα φυτά και η κυριαρχία του μπαμπού δημιουργούν το κατάλληλο τροπικό αποτέλεσμα που θέλει να έχει ένα tiki bar.
- Το ρούμι, όπως είπαμε, είναι το βασικό στοιχείο tiki. Τα cocktail από την Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο, την Τζαμάικα και τα Νησιά Μπαρμπέιντος είναι, σε τελική ανάλυση, η διέξοδος από το αστικό σκηνικό στην τροπική ανεμελιά.
Η αυθεντική συνταγή για zombie
Στο βιβλίο “Beachbum Berry Remixed” του Jeff Berry θα βρείτε την αυθεντική συνταγή για zombie από τον ίδιο τον Donn Beach, τον εφευρέτη του διάσημου κοκτέιλ.
- 22 ml φρέσκο χυμό από lime
- 15 ml “μείξη του Donn”
- 15 ml Falernum
- 44 ml χρυσό ρούμι από το Πουέρτο Ρίκο
- 44 ml παλαιωμένο ρούμι από την Τζαμάικα
- 29 ml ρούμι Demerara
- 6 σταγόνες Pernod
- 1 κουταλιά της σούπας γρεναδίνη
- 3/4 κούπας σπασμένο πάγο
Βάζουμε όλα τα υλικά σε blender και ανακατεύουμε για περίπου 5 δευτερόλεπτα, μέχρι να αναμειχθούν όλα. Προσθέτουμε λίγα ακόμα παγάκια και φρέσκα φύλλα μέντας πάνω στο κοκτέιλ.
Σύγχρονες εκδοχές του zombie
Παρόλο που και οι σύγχρονες ερμηνείες του κλασικού πλέον cocktails δεν παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις σε σχέση με την πρωτότυπη εκδοχή, σας παρουσιάζουμε εδώ δύο συνταγές -μία πιο περίπλοκη και πιο κοντά στην πρωτότυπη και μία που οριακά μπορείτε να φτιάξετε σπίτι σας!
Η επαγγελματική συνταγή
Θα χρειαστείτε:
- Χρυσό ρούμι: 45 ml
- Μαύρο ρούμι: 45 ml
- Λευκό ρούμι: 30 ml
- Ρούμι 151-Proof (προαιρετικά): 15 ml
- Χυμός λάιμ: 22 ml
- Χυμός γκρέιπφρουτ: 15 ml
- Σιρόπι κανέλας: 15 ml
- Γρεναδίνη: 15 ml
- Falernum: 7 ml
- Angostura Bitters: 1 δόση
- Αψέντι ή Pernod: 4-5 σταγόνες
- Σιρόπι φρούτων του πάθους (προαιρετικά): 15 ml
- Θρυμματισμένος πάγος
Σε ένα σέικερ για κοκτέιλ, ανακατεύουμε όλα τα διαφορετικά μείγματα από ρούμι (μαύρο, λευκό, χρυσό και 151-proof) το χυμό λάιμ, το χυμό γκρέιπφρουτ, το σιρόπι κανέλας, τη γρεναδίνη, το Falernum, το Angostura bitters και το αψέντι ή το κρασί Pernod.
Αφού βάλετε όλα τα συστατικά στο σέικερ, προσθέστε τον θρυμματισμένο πάγο και ανακατέψτε καλά ώστε να αναμειχθούν τα υλικά και να επιτύχετε τη δροσερή θερμοκρασία που χρειάζεται το zombie. Σουρώστε το μείγμα σε ένα ποτήρι με θρυμματισμένο πάγο που δροσίζει το ποτό παραπάνω, αλλά επιτυγχάνει και μια κάποια αραίωση του κατά τα άλλα υψηλού σε αλκοόλ ποτού. Λίγα φύλλα μέντας και μια φέτα ανανά αρκούν για να αναδειχθεί αισθητικά και γευστικά το κοκτέιλ σας.
Η απλή συνταγή για το σπίτι
Μια πιο απλοποιημένη συνταγή του zombie μπορεί να μην είναι η ιδανική ιδέα αν διατηρείτε μαγαζί ή είστε επαγγελματίας mixologist, είναι όμως άψογη για ένα zombie-themed πάρτι σε σπίτι ή ακόμα και για καλοκαιρινό άραγμα στο μπαλκόνι με παρέα.
Τι θα χρειαστείτε:
- 30 ml Λευκό Ρούμι
- 30 ml Μάυρο Ρούμι
- 30 ml Παλαιωμένο Ρούμι
- 15 ml Cointreau
- 15 ml Μπράντυ
- 40 ml Χυμό Ανανά
- 40 ml Χυμό Πορτοκάλι
- 10 ml Γρεναδίνη
- 15 ml Φρέσκο Χυμό Λάιμ
Όπως και στην προηγούμενη συνταγή έτσι και εδώ βάζουμε τα υλικά σε σέικερ με θρυμματισμένο πάγο και χτυπάμε καλά. Σουρώνουμε σε ένα ποτήρι που περιέχει επίσης θρυμματισμένο πάγο, γαρνίρουμε με φύλλα δυόσμου και μια φέτα ανανά και, προσθέτοντας δύο fun καλαμάκια, έχουμε δημιουργήσει μια απλή εκδοχή του αγαπημένου μας ποτού.
Συχνές ερωτήσεις για το zombie
Σε αυτή την ενότητα, σας απαντάμε σε εύλογες και πιο περίεργες απορίες γύρω από το ιστορικό cocktail του Λος Άντζελες.
Πόσες θερμίδες έχει το zombie;
Το zombie είναι ένα ποτό πολύ εύγεστο, με εύστοχο συνδυασμό αρωμάτων και γεύσεων. Παρόλα αυτά, λόγω της προσθήκης σιροπιού μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 370 θερμίδες. Είναι ένα από τα πιο επιβαρυμένα σε θερμίδες κοκτέιλ, το οποίο βέβαια μπορεί να αλλάξει αν το φτιάχνετε σπίτι σας και αντικαταστήσετε το σιρόπι με λίγο λικέρ.
Πού μπορώ να βρω zombie;
Το zombie είναι πλέον ένα τόσο διαδεδομένο ποτό που το βρίσκεις παντού- σε τυπικά bars και σε tiki bars, online κάνοντας την παραγγελία σου, αλλά ακόμα και σε σούπερ μάρκετ, τα οποία διαθέτουν συσκευασμένα κοκτέιλ ειδικά φτιαγμένα ώστε να έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε αλκοόλ.
Πώς σερβίρεται το zombie παραδοσιακά;
Θα σας φανεί παράξενο, όμως το zombie δε σερβιριζόταν πάντα σε σκαλιστό tiki ποτήρι. Για την ακρίβεια, κανένα από τα ποτά στο μαγαζί του Donn Beach δε σερβιρίζονταν σε σκαλιστά ποτήρια, αλλά σε γυάλινα. Ειδικά το zombie χυνόταν σε μίνιμαλ γυάλινο ποτήρι. Το σκεπτικό ήταν: η περιπλοκότητα και το χρώμα βρίσκονται στο εσωτερικό του ποτού, όχι στο εξωτερικό.
