Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision είναι ένας θεσμός βαθιά εδραιωμένος στις καρδιές των θαυμαστών ανά την Ευρώπη. Ξεκινά το 1956 από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) και σκοπός της εξαρχής είναι να φέρει κοντά τις χώρες της Ευρώπης μέσω της μουσικής. Αν κάτι χαρακτήριζε ανέκαθεν τη Eurovision, ήταν τα μηνύματα μουσικής συνεργασίας και πολιτισμικών ενώσεων που πάντα ενθαρρύνει.
Από τότε, έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο, δεσμεύοντας εκατομμύρια τηλεθεατές κάθε χρόνο στις οθόνες τους και διευρύνοντας τη συμμετοχή του πέρα από την Ευρώπη, με χώρες όπως η Αυστραλία να συμμετέχουν στον διαγωνισμό.
Η Eurovision δεν είναι απλώς ένας διαγωνισμός τραγουδιού, αλλά μια σκηνή που έχει φιλοξενήσει μεγάλες μουσικές στιγμές και έχει αναδείξει σημαντικούς καλλιτέχνες, όπως οι ABBA, η Βίκυ Λέανδρος και η Celine Dion. Παράλληλα, αποτελεί μια γιορτή της διαφορετικότητας, της πολιτιστικής συναλλαγής και της ελευθερίας της καλλιτεχνικής έκφρασης. Πολλές φορές, μέσα από τα τραγούδια γίνονται κοινωνικά και πολιτικά σχόλια, ενώ η διοργάνωση ενθαρρύνει τη συμπερίληψη και την εκπροσώπηση όλων των κοινοτήτων.
Σε αυτό το άρθρο, θα διέλθουμε μέσα από τη συναρπαστική ιστορία της Eurovision, τις καλύτερες και χειρότερες ελληνικές συμμετοχές, καθώς και τα -αστεία και σοβαρά- σκάνδαλα που έχουν προκληθεί ανά τα χρόνια.
Η ιστορία της Eurovision
Ο πρώτος Διαγωνισμός της Eurovision πραγματοποιήθηκε στις 24 Μαΐου 1956 στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Η Ελβετία επιλέχθηκε για να φιλοξενήσει τον πρώτο διαγωνισμό χάρη στην προνομιακή τοποθεσία της, στην καρδιά της Ευρώπης.
Δημιουργημένος από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοτηλεόρασης (EBU), ο πρώτος διαγωνισμός μεταδόθηκε ζωντανά από την Ελβετία σε χώρες σε όλη την Ευρώπη. Στον πρώτο διαγωνισμό όμως, συμμετείχαν μόλις επτά χώρες: η Ολλανδία, η Ελβετία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο και η Ιταλία.
Η αρχική ιδέα για τα πρώτα χρόνια της Eurovision ήταν κάθε χώρα να υποβάλει δύο τραγούδια, και ο νικητής να επιλέγεται από την κριτική επιτροπή, χωρίς συμμετοχή κοινού. Εκείνη την περίοδο επιτρεπόταν να συμμετέχουν μόνο σόλο καλλιτέχνες και κάθε τραγούδι δεν μπορούσε να διαρκεί περισσότερο από 3,5 λεπτά. Τελικά, η διοργανώτρια χώρα Ελβετία κατέκτησε την πρώτη νίκη της Eurovision με το τραγούδι «Refrain» της Lys Assia.
Η δεύτερη χρονιά ξεκίνησε με ορισμένες αλλαγές, καθώς προστέθηκαν τρεις νέες χώρες (Αυστρία, Δανία και Ηνωμένο Βασίλειο). Αυτή τη χρονιά, εισήχθησαν νέοι κανόνες που όριζαν ότι τα τραγούδια δεν επιτρέπεται να διαρκούν περισσότερο από 3 λεπτά και οι χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν την δική τους συμμετοχή. Μάλιστα, οι κανόνες αυτοί ισχύουν ακόμη και σήμερα.
Λίγο αργότερα, το 2015, η Eurovision επίσημα έγινε ο πιο μακροχρόνιος ετήσιος τηλεοπτικός μουσικός διαγωνισμός και βραβεύτηκε μέχρι και με ρεκόρ Γκίνες. Επίσης, φέτος, η Σουηδία κατέκτησε την έκτη νίκη της με το τραγούδι ‘Heroes’ που ερμήνευσε ο Måns Zelmerlöw, το οποίο έγινε παγκόσμια επιτυχία.
Η πρώτη συμμετοχή της Ελλάδας στη Eurovision
Η Ελλάδα συμμετείχε για πρώτη φορά στον 19ο διαγωνισμό της Eurovision που έλαβε χώρα στο Μπράιτον του Ηνωμένου Βασιλείου στις 6 Απριλίου 1974. Το τραγούδι που εκπροσώπησε τη χώρα μας ήταν το, πλέον κλασικό κομμάτι της Μαρινέλλας, «Κρασί, θάλασσα και τ’ αγόρι μου», σε σύνθεση του Γιώργου Κατσαρού, και στίχους του Πυθαγόρα.
Η Μαρινέλλα κατέκτησε την 11η θέση από ένα σύνολο 17 χωρών και νικητήρια χώρα εκείνη τη χρονιά ήταν η Σουηδία που εκπροσωπήθηκε από τους ABBA με το κομμάτι “Waterloo”. Παρόλο που εκείνη η χρονιά δεν ήταν η τυχερή της Ελλάδας, η χώρα μας έχει βρεθεί αρκετές φορές στην πρώτη πεντάδα της τελικής κατάταξης στο διαγωνισμό της Eurovision.
Καλύτερες και χειρότερες θέσεις της Ελληνικής συμμετοχής
Αρχικά όπως είναι γνωστό, το 2005 η Ελλάδα κατέκτησε την 1η θέση με την Έλενα Παπαρίζου και το τραγούδι ”My number one”. Την τρίτη θέση έχει καταλάβει η Ελλάδα τρεις φορές, με το “Die for You” των Antique το 2001, το “Shake it” του Σάκη Ρουβά το 2004 και το “My Secret Combination” της Καλομοίρας το 2008. Την πέμπτη πάλι θέση, έχει καταλάβει η χώρα μας πρώτη φορά με το ”Μάθημα Σολφέζ” και τους Πασχάλη, Μπέσσυ Αργυράκη, Μαριάννα Τόλη και Ρόμπερτ Ουίλιαμς το 1977 και με το ”Όλου του κόσμου η Ελπίδα” που τραγούδησε η Κλεοπάτρα το 1992.
Σε σχέση με τις χειρότερες θέσεις στην κατάταξη που έχει λάβει η Ελλάδα στη Eurovision, ίσως η πιο ατυχής συμμετοχή να είναι αυτή του 2016 με το τραγούδι Argo των Utopian Land. Συγκεκριμένα, το τραγούδι αυτό δεν κατάφερε να περάσει καν στον τελικό του διαγωνισμού.
Από τραγούδια που πέρασαν μεν στον τελικό αλλά κατατάχθηκαν πολύ χαμηλά, πιο αδικημένη συμμετοχή βγήκε το τραγούδι “Χωρίς Σκοπό” του Γιώργου Κάλοου το 1990, κατακτώντας την 4η θέση από το τέλος. Την ίδια τύχη της 4ης θέσης από το τέλος είχε και το τραγούδι “Μοιάζουμε” του Τάσου Μπινιάρη. Το 1988, με τη συμμετοχή του τραγουδιού “Κλόουν” της Αφροδίτης Φρυδά η Ελλάδα κατέκτησε την 5η θέση από το τέλος, ενώ με την 6η από το τέλος θέση τερμάτισε το κομμάτι “Μια Κρυφή Ευαισθησία” της Διονυσίας Καρόκη.
Αξιομνημόνευτες συμμετοχές της Ελλάδας στη Eurovision
Κάποιες συμμετοχές δεν κρίθηκαν νικηφόρες σύμφωνα με τα κριτήρια επιτροπής και κοινού στη Eurovision. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι πολλές συμμετοχές της Ελλάδας και άλλων χωρών έμειναν στην πραγατικότητα ανεξίτηλες στην καρδιά των Ελλήνων party people, με τραγούδια που ακούγονται και χορεύονται μέχρι σήμερα σε κάθε Eurovision ή μη – πάρτι.
Το τραγούδι που θα μνημονεύσουμε πρώτο δεν ακούγεται στα πάρτι, όμως αναμφίβολα το “Κρασί, Θάλασσα και τ’ Αγόρι μου” της Μαρινέλλας έχει γίνει πλέον σύνθημα. Ακόμη, το “Μάθημα Σολφέζ” με τους Πασχάλη, Μπέσσυ Αργυράκη, Ρόμπερτ Ουίλιαμς και Μαριάννα Τόλη, η συμμετοχή της Ελλάδας το 1977, έκανε πολλούς Έλληνες να αρχίσουν να αποκτούν ενδιαφέρον για το διαγωνισμό.
Πάμε τώρα στα τραγούδια που έχουν πράγματι σημαδέψει τα ελληνικά πάρτι. Αρχικά, η “Άνοιξη” της Σοφίας Βόσσου δεν αστειεύεται- είναι ένα τραγούδι που μας κάνει κυριολεκτικά να ξελαρυγγιαζόμαστε μετά από 3 ποτά. Επίσης, η συμμετοχή του “S.A.G.A.P.O.” του Μιχάλη Ρακιντζή το 2002 μπορεί να κατέκτησε την 17η θέση στη Eurovision, ίσως όμως έχει καταλάβει την πρώτη θέση στην καρδιά των eurofans.
Δύο ακόμη κομμάτια που οφείλουμε να αναφέρουμε σε αυτή τη λίστα, κομμάτια που δεν τα πήγαν άψογα στο διαγωνισμό αλλά ακούγονται σε μαγαζιά και σπιτικά πάρτι μέχρι και σήμερα είναι, πρώτον, το “Alcohol is Free” των Koza Mostra & Αγάθωνα. Το κομμάτι αυτό που εκπροσώπησε την Ελλάδα το 2013 και έλαβε την όχι και τόσο άσχημη 6η θέση στο διαγωνισμό, το λες και αντάξιο κομματιών όπως το “Μαγικό Χαλί” των Locomondo, που παίζει στην κορύφωση κάθε πάρτι που σέβεται τον εαυτό του.
Τέλος, δεν μπορούμε παρά να μην αναφέρουμε το πολύκροτο “ZARI” της Μαρίνας Σάττι που εκπροσώπησε την Ελλάδα το 2024. Μεσολάβησαν αρκετά χρόνια μέχρι οι Έλληνες να ασχοληθούν ξανά με τον διαγωνισμό και ο αμφιλεγόμενος ήχος, το ενδιαφέρον βίντεο κλιπ αλλά και η ιδιαίτερη προσωπικότητα της Μαρίνας Σάττι αναμφίβολα έκαναν πολλούς από τους Έλληνες να γυρίσουν στην ΕΡΤ τη βραδιά της περσινής Eurovision.
Η Ελλάδα στη Eurovision το 2025
Στον 69ο διαγωνισμό της Eurovision που θα λάβει χώρα στη Βασιλεία της Ελβετίας το 2025, θα συμμετάσχει ως ελληνική συμμετοχή η Klavdia με το τραγούδι “Αστερομάτα”. Η επιλογή αυτή αποτέλεσε ομόφωνη απόφαση κριτικής επιτροπής και κοινού, ανάμεσα σε 12 ακόμη κομμάτια που έθεσαν υποψηφιότητα. Συγκεκριμένα, η ψηφοφορία διαμορφώθηκε ως εξής:
- 50% ψηφοφορία κοινού,
- 25% βαθμολογία της ελληνικής κριτικής επιτροπής,
- 25% βαθμολογία της διεθνούς κριτικής επιτροπής.
Η 22χρονη Klavdia, που έγινε γνωστή μέσα από τον μουσικό διαγωνισμό “The Voice of Greece” θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας με μια ανατολίτικη power ballad που έχει ως θέμα της την προσφυγιά και τον ξεριζωμό των Ποντίων.
Η “αστερομάτα” στη Σμύρνη ήταν η γυναίκα με λαμπερό, καθαρό βλέμμα και, όπως δήλωσε η τραγουδίστρια, “Το τραγούδι μιλάει για ξεριζωμό και προσφυγιά. Η χώρα μας είναι μια χώρα που έχει βιώσει αυτά τα συναισθήματα. Από την ιστορία των παππούδων μας και το βλέπουμε και σήμερα σε αυτούς που έρχονται στη χώρα μας για μια καλύτερη ζωή. Εμένα η οικογένειά μου είναι ποντιακής καταγωγής, είναι πρόσφυγες και έτσι συνδέομαι με το κομμάτι”.
Eurovision 2025 στοιχήματα
Τα ετήσια στοιχήματα σχετικά με το νικητή της Eurovision δίνουν και παίρνουν. Παρόλο που τα στοιχήματα δεν είναι διαρκώς σταθερά, φέτος η πρώτη θέση φαίνεται να προορίζεται -για πολλοστή φορά στην ιστορία του διαγωνισμού- για την Σουηδία. Στη δεύτερη θέση τα προγνωστικά ψηφίζουν τη συμμετοχή του Ισραήλ, ενώ στην τρίτη θέση φιγουράρει το Βέλγιο.
Η συμμετοχή της Ελλάδας με την “Αστερομάτα” της Klavdia τουλάχιστον προς το παρόν έχει κατακτήσει τη 12η θέση στις προβλέψεις των στοιχημάτων.
Σκάνδαλα και συγκρούσεις στη Eurovision
Σίγουρα, το βασικό μήνυμα της Eurovision είναι οι πολιτισμοί, οι μουσικές και οι χώρες της Ευρώπης να συνδέονται, να ξεχνούν τις διακρατικές αντιπαραθέσεις και να ενώνονται, κάθε χρόνο, σε ένα διαγωνισμό τραγουδιού και χορού. Παρόλα αυτά, από το διαγωνισμό ανά τα χρόνια δεν έχουν λείψει τα σκάνδαλα, τα παρασκήνια και οι συγκρούσεις.
Ξεκινώντας με μια αντιπαράθεση στην οποία εμπλέκεται η χώρα μας, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, η Ελλάδα και η Τουρκία πραγματοποίησαν αμοιβαία μποϊκοτάζ στον διαγωνισμό. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα αποχώρησε το 1975 από τον διαγωνισμό, σε ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στην Τουρκία που έκανε το ντεμπούτο της στη Eurovision λιγότερο από ένα χρόνο μετά την εισβολή στην Κύπρο. Η Τουρκία δεν επέστρεψε το 1976, όταν η ελληνική συμμετοχή φαινόταν να αναφέρεται ρητά στη σύγκρουση.
Σε… μια διακρατική συμβολική κόντρα, η συμμετοχή της Ουκρανίας το 2007, το Dancing Lasha Tumbai του Verka Serduchka, προκάλεσε αντιπαραθέσεις λόγω του τρόπου που οι ακαταλαβίστικοι στίχοι «Lasha Tumbai» ακούγονταν παρόμοια με το «Russia Goodbye» όταν αρθρώνονταν στο ρεφρέν.
Σε παρόμοιο ύφος, η διοργάνωση της Eurovision αρνήθηκε να δεχτεί την συμμετοχή της Γεωργίας το 2009, όταν η χώρα προσπάθησε να στείλει ένα τραγούδι με τίτλο I Don’t Wanna Put In από την Stephane και τους 3G. Το “Put in” μέσα στο τραγούδι ακουγόταν σε πολλούς ως μια υποτιμητική αναφορά στον Βλαντιμίρ Πούτιν, τον πρόεδρο της Ρωσίας.
Σε πιο σοβαρό τόνο, δεκαεννέα ημέρες μετά τη συμμετοχή στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision το 1974 στο Μπράιτον, η συμμετοχή της Πορτογαλίας, E Depois Do Adeus του Πάουλο ντε Καρβάλιο, χρησιμοποιήθηκε ως μυστικό σήμα για να ειδοποιήσει τους καπετάνιους και στρατιώτες να ξεκινήσουν το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Πορτογαλία που είναι σήμερα γνωστό ως Επανάσταση των Γαρυφάλλων.
Τραγούδια της Eurovision με παγκόσμια απήχηση
Υπήρξαν και κάποια κομμάτια του διαγωνισμού που ξεπέρασαν τα όρια της Ευρώπης, ταξιδεύοντας στα παγκόσμια charts και κατακτώντας εκεί ιδιαίτερα αξιοπρεπείς θέσεις.
Ξεκινώντας από το πιο πρόσφατο, το “ZARI” της Μαρίνας Σάττι κατέκτησε επάξια μια θέση στα παγκόσμια charts με 13 εκατομμύρια ακροατές από όλο τον κόσμο, φτάνοντας στην 21η θέση στο Spotify και κερδίζοντας έτσι μια θέση ανάμεσα στα “Viral 50”.
Μια ακόμη πολύ δημοφιλής συμμετοχή της Ελλάδας ήταν και το “L’amour Est Bleu” της Βίκυς Λέανδρος, από τον διαγωνισμό της Eurovision του 1967. Η Λέανδρος ηχογράφησε το κομμάτι σε πολλές διαφορετικές γλώσσες, ακριβώς για να μπορεί η μουσική της να ταξιδέψει σε πολλά μέρη του κόσμου. Το κομμάτι φυσικά κατέληξε σε μια υψηλή θέση στο Billboard Hot 100.
Ρεκόρ επίσης, φεύγοντας τώρα από την Ελλάδα, έσπασε και το συγκινητικό “Tattoo” της Loreen. Συγκεκριμένα, πέρασε 175 εβδομάδες στο Spotify Global Top 200 daily chart.
Η Ολλανδία το 2019 έδειξε επίσης τη μουσική της αξίας εντός και εκτός του διαγωνισμού: το τραγούδι “Arcade” του Duncan Laurence ξεκίνησε το 2020 να αποκτά viral ποιότητα, διακινούμενο ως ήχος στην πλατφόρμα του TikTok. Την άνοιξη του 2021, έγινε το πρώτο τραγούδι της Eurovision που ανέβηκε στο US Billboard Hot 100 τον 21ο αιώνα.
H κουλτούρα και η κληρονομιά της Eurovision
Συχνά αναφερόμαστε στον διαγωνισμό της Eurovision ως ένα συμβάν με τα δικά του, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ο ελληνικός νεολογισμός “γιουροβιζιονικός” που εδραιώθηκε στο ελληνικό λεξιλόγιο από την τηλεόραση του ’90 και του 2000, αποδεικνύει ακριβώς ότι υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που καθορίζουν τα τραγούδια και τη συνολική αισθητική της Eurovision.
Εδώ που τα λέμε, με πολλούς τρόπους η σχεδόν 70ετής ιστορία του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision αντανακλά την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην Ευρώπη- και πέρα από αυτήν. Οι εμφανίσεις, η παρουσία ή απουσία ορισμένων χωρών, τα σχόλια των οικοδεσποτών και η κάλυψη των ειδήσεων αντικατοπτρίζουν όλη την ευρωπαϊκή μεταπολεμική ιστορία καθώς και τις διαδικασίες διαίρεσης και ένωσης των λαών.
Από την άλλη, ακριβώς αυτή η πολιτισμική, αισθητική και μουσική πολλαπλότητα είναι που σαγηνεύει τόσο τους θαυμαστές του διαγωνισμού. Όλη η ιστορία της Eurovision, με πάνω από 1.600 τραγούδια, συνιστά ένα πλούσιο οπτικοακουστικό και μουσικό αρχείο της πρόσφατης μουσικής ιστορίας στην Ευρώπη, του οποίου το χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η μουσική και πολιτιστική ποικιλομορφία.
Σίγουρα η ποπ, mainstream μουσική (έχει εφευρεθεί μέχρι και ο όρος europop!) δεσπόζει στο διαγωνισμό, όμως έχουν γίνει τόσοι πειραματισμοί -jazz, blues, disco, gospel, Latin, Balkan pop, reggae, heavy metal, EDM, όπερα- που η Eurovision φαίνεται να αγκαλιάζει κάθε είδος.
Επίσης, όσο όλο και περισσότερες χώρες συμμετείχαν στον διαγωνισμό, η σκηνή της Eurovision γινόταν όλο και πιο ποικιλόμορφη, όλο και πιο πολύχρωμη. Τα πάντα επί σκηνής ήταν και είναι δυνατά- από τρελές εμφανίσεις και κοστούμια μέχρι τις πιο περίεργες μείξεις ήχων.
Οι παγκόσμιες τάσεις και οι τοπικές στυλιστικές προσεγγίσεις έχουν συγχωνευθεί στις εμφανίσεις, δημιουργώντας πολλές iconic εμφανίσεις που θυμόμαστε μέχρι σήμερα. Ανα καιρούς, οι συμμετοχές περιλαμβάνουν οπτικά και μουσικά στοιχεία που κάνουν αναφορές σε συγκεκριμένες πολιτιστικές παραδόσεις των χωρών που τις παρουσιάζουν.
Η επιτυχία τέτοιων εθνικών στοιχείων δεν εξαρτάται μόνο από την αυθεντικότητά τους, αλλά από το πώς το υλικό, που ακούγεται και φαίνεται εξωτικό στους ξένους, συνδυάζεται με το οικείο. Συνολικά, αυτή η τεράστια μουσική ποικιλία μπορεί να ερμηνευθεί ως ένας μουσικός αντικατοπτρισμός της πολιτιστικής ποικιλίας της Ευρώπης.
Επίσης, η ποικιλία μεταξύ διαφόρων γενεών κοινού που έχουν συγκεντρωθεί κατά τις δεκαετίες για να σχηματίσουν μια ενιαία κοινότητα είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του διαγωνισμού. Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν γενικά το διαγωνισμό έχουν να κάνουν με την εμπλοκή του κοινού, την πρόκληση συναισθημάτων μέσω της μουσικής, την έκπληξη του κοινού, ίσως ακόμη και το γέλιο, την ειρωνεία και την κοροϊδία.
Με τις συμμετοχές τους, οι διαγωνιζόμενοι θέλουν να αφήσουν μια εντύπωση και να κάνουν το κοινό να αισθανθεί ότι είναι μέρος αυτής της κοινότητας της Eurovision. Η μουσική είναι το μέσο που ενσταλάζει αυτό το αίσθημα της κοινότητας.
Οι θεατές μπροστά από τις τηλεοράσεις και άλλες οθόνες γίνονται μέρος αυτής της κοινότητας, η οποία είναι κεντραρισμένη στην Ευρώπη, αλλά ακτινοβολεί σε διάφορα άλλα μέρη του κόσμου. Αισθάνονται συνδεδεμένοι μεταξύ τους και μπορούν να αλληλεπιδρούν με το ζωντανό συμβάν μέσω τηλεψηφοφορίας.
Τέλος, όλοι φαίνεται να έχουν μια άποψη για την Eurovision, και κάθε γνώμη είναι έγκυρη όσο δεν έρχεται σε σύγκρουση με τις αξίες της πολιτισμικής ποικιλομορφίας, της ανοιχτότητας, της ανεκτικότητας και της ενσωμάτωσης. Δεν χρειάζεται να αρέσει οπωσδήποτε μια εμφάνιση, αλλά θα πρέπει να εκτιμάται η σκληρή δουλειά, η δημιουργικότητα και η προσπάθεια των συνθετών και των ερμηνευτών που εκπροσωπεί κάθε συμμετοχή.
Ορισμένες παραστάσεις μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν ακραίες αντιδράσεις και δημιουργήσουν σκόπιμη πόλωση. Αλλά στο τέλος, είναι η ίδια μουσική που ενώνει τους θαυμαστές της Eurovision. Το γεγονός ότι όλοι μπορούν να είναι ο αυθεντικός τους εαυτός, τόσο στη σκηνή όσο και στο κοινό, είναι ένα μικρό επίτευγμα της Eurovision που σπάνια έχει καταστεί δυνατό σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο τέτοιας έκτασης και δημόσιας επιρροής.
