Σύμφωνα με πολλαπλές έρευνες που έχουν διεξαχθεί στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, ένας στους τέσσερις ενηλίκους εμφανίζει υπέρταση. Στη χώρα μας, τα υπερτασικά άτομα πλησιάζουν τα 2.000.000, ενώ ένας στους δύο ηλικιωμένους, στους οποίους το φαινόμενο είναι συχνότερο, εκδηλώνεται υπέρταση.
Η υπέρταση είναι μια πάθηση της αρτηριακή πίεσης, δηλαδή της πίεσης που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά σε όλα τα όργανα του σώματος. Η υπέρταση συγκεκριμένα σημαίνει ότι η αρτηριακή πίεση είναι σταθερά αυξημένη πέραν των φυσιολογικών ορίων.
Στο παρακάτω άρθρο, μπορείτε να διαβάσετε σχετικά με ό,τι ερώτημα προκύψει γύρω από το ζήτημα της αρτηριακής πίεσης, σε τι οφείλεται, πώς προκαλείται, καθώς και πώς μπορείτε να ρίξετε την πίεσή σας άμεσα.
Πού οφείλεται η υπέρταση
Η υπέρταση, ή αλλιώς η υψηλή αρτηριακή πίεση, εκδηλώνεται εξαιτίας πλήθους παραγόντων. Συνήθως χωρίζουμε την υπέρταση σε δύο διακριτές κατηγορίες, την πρωτοπαθή ή ιδιοπαθή και τη δευτεροπαθή υπέρταση.
Αιτίες της ιδιοπαθούς υπέρτασης
Συγκεκριμένα, η ιδιοπαθής υπέρταση που αποτελεί και τη συχνότερη κατηγορία, σε συντριπτική πλειοψηφία 95%, θεωρείται ακόμη ως προς τις αιτίες της σχετικά αχαρτογράφητη. Σε γενικές γραμμές, τείνει να σχετίζεται με μια πληθώρα παραγόντων που είναι συναφείς με τα γενετικά χαρακτηριστικά του υπερτασικού ατόμου, τους περιβαλλοντικούς του καθορισμούς, αλλά και τον τρόπο ζωής του.
Ειδικότερα, ο γενετικός παράγοντας σχετίζεται με την καταγωγική προδιάθεση, όπως για παράδειγμα ένα οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης. Σε σχέση με τις άλλες διαστάσεις του ζητήματος, η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η κακή διατροφή (υψηλή πρόσληψη νατρίου, χαμηλή πρόσληψη καλίου), η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και τα υψηλά επίπεδα στρες στοιχειοθετούν το προφίλ ενός υπερτασικού ατόμου, ενώ επιβαρύνουν την ήδη υπάρχουσα κατάσταση.
Αιτίες της δευτεροπαθούς υπέρτασης
Σε αντίθεση με το πιο δυσδιάκριτο καθεστώς αιτιών της ιδιοπαθούς υπέρτασης, το είδους της δευτεροπαθούς υπέρτασης περιλαμβάνει ένα σύνολο πιο ειδικών εξηγήσεων ως προς την προέλευσή της.
Μερικές από τις συνηθέστερες αιτίες εμφάνισης δευτεροπαθούς υπέρτασης είναι οι νεφροπάθειες, όπως η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι ορμονικές διαταραχές (π.χ. σύνδρομο Cushing, υπερτασική νόσος θυρεοειδούς) και οι αποφράξεις στα αιμοφόρα αγγεία. Επίσης, μπορεί κάποιος να πάσχει από δευτεροπαθή υπέρταση λόγω συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως είναι τα αναλγητικά ή τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, καθώς και από ασθένειες σαν την άπνοια ύπνου.
Τα συμπτώματα της υπέρτασης
Η υπέρταση είναι μια κατάσταση συχνά υπόκωφη, καθώς μπορεί τα συμπτώματά της να μην εκδηλωθούν ακόμα και σε περίπτωση αύξησης της αρτηριακής πίεσης. Παρόλα αυτά, υπάρχουν βασικές ενδείξεις που έχουν μελετηθεί, μέσα από τις οποίες εκδηλώνεται ένα υπερτασικό επεισόδιο.
Ένα βασικό σημείο εκδήλωσης της υπέρτασης είναι το κεφάλι και, πιο συγκεκριμένα, ο έντονος πονοκέφαλος στη βάση ή το κέντρο της κεφαλής. Επίσης, η αίσθηση ζάλης, αστάθειας ή ναυτίας είναι συχνά συμπτώματα της υπέρτασης.
Άλλα συμπτώματα είναι η θολή ή διπλή όραση, τα οπτικά “φώτα” ή στίγματα, η έντονη αίσθηση παλμών στο λαιμό ή το στήθος, η δυσκολία στην αναπνοή και το αίσθημα υπερβολικής κόπωσης.
Φυσικά, στα συμπτώματα αυτά δεν έχει την αποκλειστικότητα η υπέρταση: κάλλιστα το αίσθημα κόπως για παράδειγμα θα μπορούσε να υποδεικνύει διαταραχή του θυρεοειδούς ή, απλούστερα, ανάγκη για ύπνο. Παρόλα αυτά, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποτελούν συμπτώματα υπέρτασης και το άτομο να μη γνωρίζει ότι πάσχει από κάτι τέτοιο. Στην περίπτωση αυτή, συνίσταται έλεγχος της πίεσης, ειδικά αν το προφίλ του ατόμου πλαισιώνεται από τα γενετικά και τα περιβαλλοντικά στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Πώς πέφτει η πίεση
Εάν βρεθείτε εσείς ή ένα κοντινό σας πρόσωπο στην κατάσταση να έχετε αυξημένη αρτηριακή πίεση, την οποία επιθυμείτε να μειώσετε εκείνη τη στιγμή, αρχικά δε χρειάζεται να πανικοβληθείτε. Υπάρχουν τρόποι -σύμφωνοι με την επιστήμη- που μπορείτε να επιστρατεύσετε την κρίσιμη στιγμή και να ανακουφιστείτε άμεσα από τα συμπτώματα της υπέρτασης που προκαλούν αναστάτωση και δυσφορία.
Παρακάτω ακολουθούν οι πιθανές στρατηγικές που μπορείτε να ακολουθήσετε τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα για να ρίξετε την αρτηριακή πίεση, ακολουθούμενες από πολύχρονες επιστημονικές μελέτες που υποστηρίζονται από μια σωρεία ερευνών πάνω στο ζήτημα της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Τακτικές άμεσης καταπολέμησης της πίεσης
Πέρα από τη δυσφορία που δημιουργούν τα συμπτώματα της υπέρτασης, μέσα στα οποία περιλαμβάνεται η ζάλη, το αίσθημα σφυγμών και η θολή όραση, όταν η πίεσή μας ξεπερνά τα φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην καρδιά, τα νεφρά και τον εγκέφαλο. Με αυτή την έννοια, η ανάγκη να πέσει άμεσα η πίεση δεν εγείρεται μόνο προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα και να ανακουφιστούμε προσώρας, αλλά αποτελεί στην πραγματικότητα μια άμυνα εναντίον σοβαρότερων κινδύνων για την υγεία μας.
Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι τρόποι για να ρίξουμε την αρτηριακή πίεση αμέσως και φυσικά;
- Βαθιές αναπνοές: Η πιο δραστική και απλούστερη μέθοδος για να πέσει η αρτηριακή πίεση άμα τη γεννέσει της, είναι αδιαμφισβήτητα οι βαθιές αναπνοές. Η συγκεκριμένη τακτική έχει ως στόχο να χαλαρώσει το νευρικό σύστημα, μειώνοντας την πίεση που ασκείται στα τοιχώματα των αρτηριών. Λάβετε καθιστή ή ξαπλωτή θέση και ξεκινήστε να παίρνετε αργές και βαθιές αναπνοές. Εισπνεύστε από τη μύτη μετρώντας 5 δευτερόλεπτα, κρατήστε για 3 δευτερόλεπτα την αναπνοή σας και στη συνέχεια εκπνεύστε αργά από το στόμα. Επαναλάβετε τη διαδικασία για λίγο, μέχρι να πέσουν τα επίπεδα της πίεσης.
- Κατανάλωση νερού: Για να μειωθεί άμεσα η αρτηριακή πίεση, είναι σημαντικό να παραμείνουμε ενυδατωμένοι. Η αφυδάτωση έχει ως αποτέλεσμα να κάνει το αίμα μας πιο παχύ και να συστέλλονται οι αρτηρίες μας, αυξάνοντας την πίεση. Για την άμεση αντιμετώπισή της, κατανώστε λοιπόν 1-2 ποτήρια νερού.
- Χαλάρωση σε ήρεμο περιβάλλον: Οι στρεσογόνοι παράγοντες παίζουν τεράστιο ρόλο στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Αν νιώσετε την πίεσή σας ανεβασμένη, επιλέξτε ένα σκοτεινό, ήρεμο περιβάλλον και χαλαρώστε για λίγο. Μια τέτοια στρατηγική βοηθά στο να πέσει άμεσα η πίεση. Βεβαιωθείτε επίσης ότι στο χώρο στον οποίο ξαπλώνεται δεν υπάρχουν φωτιστικές πηγές ή ηλεκτρονικές συσκευές σε λειτουργία.
Πώς πέφτει η πίεση φυσικά
Οι στρατηγικές άμεσης καταπολέμησης της υψηλής πίεσης είναι πολύ σημαντικές, καθώς επιφέρουν αίσθημα ανακούφισης αλλά επίσης αποσοβούν και σοβαρότερους κινδύνους που εγκυμονούν εάν αφήσουμε την κατάσταση να ρυθμιστεί από μόνη της.
Γι’ αυτό το λόγο, χρειάζεται κάθε υπερτασικό άτομο να είναι ενημερωμένο και να λαμβάνει τα μέτρα του ώστε να εξασφαλίσει μια ανώτερη ποιότητα ζωής και να προστατευθεί από τους κινδύνους της υψηλής αρτηριακής πίεσης μακροπρόθεσμα. Σε αυτή την ενότητα, θα μιλήσουμε ακριβώς για τις στρατηγικές που μπορεί να ακολουθήσεις κανείς, προκειμένου να βελτιώσει την κατάσταση και συνολικά τις συνθήκες της υγείας του.
Πώς πέφτει η πίεση με λεμόνι – και άλλες τροφές
Το “Πώς πέφτει η πίεση με λεμόνι;” είναι ένα από τα συχνότερα ερωτήματα που γίνονται από υπερτασικά άτομα, τα οποία έχουν ως στόχο να ενημερωθούν σχετικά με τις τροφές που ρίχνουν την αρτηριακή πίεση.
Σύμφωνα με την επιστήμη πάντως, η κατανάλωση λεμονιού έχει όντως θετικό αντίκτυπο σε άτομα που εμφανίζουν υψηλή αρτηριακή πίεση. Συγκεκριμένα, σε πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη με δείγμα 101 μεσήλικων υπερτασικών γυναικών και δημοσιεύθηκε στο National Library of Medicine, εξετάστηκαν οι ρυθμοί αλλαγής (Δ%) των φυσικών μετρήσεων, των εξετάσεων αίματος, της αρτηριακής πίεσης και της μετρημένης τιμής του παλμού σε σχέση με την καθημερινή κατανάλωση λεμονιού.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η καθημερινή κατανάλωση λεμονιού είναι μια αποτελεσματική στρατηγική, καθώς φάνηκε σημαντική αρνητική συσχέτιση με το Δ% της συστολικής αρτηριακής πίεσης.
Το λεμόνι, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με το σέλινο, είναι φυσικά διουρητικά που βοηθούν στην αποβολή των περιττών υγρών (τα οποία μπορούν να προκαλέσουν υψηλή αρτηριακή πίεση).
Μια άλλη τροφή που αποδεδειγμένα ρίχνει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης είναι ο φυσικός χυμός ρόδι. Συγκεκριμένα, συνιστάται σε υπερτασικούς, όπως και σε διαβητικούς, νεφροπαθείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και πάσχοντες από καρωτιδική νόσο.
Άλλες τροφές που μπορείτε να λάβετε υπόψη σας εάν θέλετε να ρίξετε τα επίπεδα της πίεσης μακροπρόθεσμα είναι η μαύρη σοκολάτα, το σπανάκι, ο κόλιανδρος, τα φυστίκια Αιγίνης, το σκόρδο, η ντομάτα και το μπρόκολο. Οι τροφές αυτές είναι πλούσιες σε φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά και σε μέταλλα που μειώνουν σημαντικά την αρτηριακή πίεση.
Πώς πέφτει η πίεση με άσκηση
Ένας υγιής τρόπος ζωής, δηλαδή μια καθημερινότητα που περιλαμβάνει καλή διατροφή και άσκηση, είναι η βασιλική οδός προς τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ερευνών που έχουν γίνει σχετικά με τις αλλαγές που απαιτούνται για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, συνιστούν αλλαγές στη διατροφή και φυσική άσκηση. Σύμφωνα με έρευνα του InformedHealth.org, “η σωματική άσκηση και τα αθλήματα έχουν ως βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, επειδή η καρδιά χρειάζεται να αντλεί περισσότερο αίμα μέσω του σώματος. Αλλά μακροπρόθεσμα, η τακτική άσκηση προκαλεί μείωση της αρτηριακής πίεσης επειδή τα αιμοφόρα αγγεία είναι σε καλύτερη κατάσταση και πιο ελαστικά“.
Η έρευνα, λαμβάνοντας υπόψη μακροχρόνιες μελέτες πάνω στο ζήτημα, προτείνει 2 με 3 ώρες άσκησης κάθε εβδομάδα στα υπερτασικά άτομα. Συγκεκριμένα, οι τύποι άθλησης που είναι ιδανικοί για τη μείωση της υπέρτασης είναι το γρήγορο περπάτημα, η πεζοπορία, η ποδηλασία και το τζόγκινγκ χαμηλής έντασης.
Η άσκηση βέβαια στην οποία επιδίδεται ο υπερτασικός δεν πρέπει να είναι υπερβολική, σε σημείο να λαχανιάζει έντονα. Ιδανικά, σε μια κλίμακα 10/10, η ένταση και η φυσική καταπόνηση που πρέπει να αισθάνεται ο προπονούμενος είναι στο 4 με 6, σε ένα σημείο δηλαδή που να μπορεί να κρατάει μια κανονική συζήτηση με κάποιον.
Εάν σας φαίνεται δύσκολο να ξεκινήσετε να αθλείστε -ή να διατηρήσετε τη διάθεσή σας για εβδομαδιαία άσκηση-, μπορείτε: να συμμετάσχετε σε ένα γκρουπ άσκησης, να χρησιμοποιήσετε έναν μετρητή βημάτων όπως το smartwatch ή ένα βραχιόλι άσκησης ή, τέλος, να εσνωματώσετε την άσκηση στην καθημερινότητά σας με έναν πιο φυσικό τρόπο.
Αυτό μπορεί να γίνει για παράδειγμα με το να χρησιμοποιείτε τις σκάλες αντί του ανελκυστήρα, να μετακινείστε με ποδήλατο ή, σε περίπτωση που έχετε πάρει το λεωφορείο για τη μετακίνησή σας, να κατεβείτε μία ή δύο στάσεις νωρίτερα ώστε να έχετε την ευκαιρία να περπατήσετε.
Πώς πέφτει η πίεση στο μάτι
Η οφθαλμική πίεση είναι ένας ειδικός τύπος πίεσης που προκαλείται από μία ανισορροπία στην παραγωγή και την αποστράγγιση του υγρού μέσα στο μάτι (υδατοειδές υγρό). Παρόλο που οι τιμές μπορεί να διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση, η μέση τιμή της ενδοφθάλμιας πίεσης είναι 10-21 mmHg.
Σε αρχικό στάδιο υψηλής πίεσης, η όραση ελαττώνεται με σχετικά βραδύ ρυθμό και χωρίς εμφανή συμπτώματα. Ωστόσο, η ζημία που προκαλείται είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση. Το κυρίως πρόβλημα είναι ότι η υψηλή πίεση στα μάτια μπορεί να οδηγήσει σε γλαύκωμα και σταδιακά σε καταστροφή του οπτικού νεύρου. Υπό αυτό το πρίσμα, μια προληπτική εξέταση θεωρείται απαραίτητη, ώστε το πρόβλημα να προβλεφθεί εγκαίρως.
Δυστυχώς, στην περίπτωση της ενδοφθάλμιας πίεσης το άτομο δεν μπορεί να ακολουθήσει μόνο τις τακτικές φυσικής αντιμετώπισης που αναφέρθηκαν παραπάνω. Συνήθως, σε αυτή την κατάσταση χορηγούνται οφθαλμικές σταγόνες που λαμβάνονται δια βίου, ενώ σε περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητο οι σταγόνες να ληφθούν σε συνδυασμό με χάπια.
Παρόλα αυτά, η φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται είναι καλό να συνδυάζεται και με σωματική άσκηση, διακοπή του καπνίσματος, προστασία των ματιών από τον ήλιο ή τα έντονα φώτα και τακτικό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και του σακχάρου.
Συχνές ερωτήσεις για την αρτηριακή πίεση
Παρακάτω ακολουθούν οι συχνότερες ερωτήσεις σχετικά με την αρτηριακή πίεση και απαντώνται με σύντομο και εύληπτο τρόπο, που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε άμεσα τις λεπτομέρειες του ζητήματος.
1. Ποιες είναι οι κανονικές τιμές της αρτηριακής πίεσης;
Οι κανονικές τιμές της αρτηριακής πίεσης είναι συνήθως κάτω από 120/80 mmHg. Τιμές από 120-129/80 mmHg θεωρούνται προ-υπερτασσικές, ενώ η υπέρταση ξεκινά από 130/80 mmHg και άνω.
2. Ποιες είναι οι συνέπειες της υψηλής αρτηριακής πίεσης;
Η υπέρταση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια, νεφρική ανεπάρκεια και βλάβες στα αγγεία.
3. Πώς μπορώ να μετρήσω την αρτηριακή μου πίεση;
Η αρτηριακή πίεση μπορεί να μετρηθεί σε ιατρικές εγκαταστάσεις ή και στο σπίτι με τη χρήση ψηφιακού ή αναλογικού πιεσόμετρου. Συνιστάται να μετράτε την πίεσή σας τακτικά, ιδιαίτερα αν είστε εκτεθειμένοι σε παράγοντες κινδύνου, όπως το οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης ή ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής.
4. Πότε πρέπει να επισκεφτώ γιατρό για την αρτηριακή πίεση;
Θα χρειαστεί να επισκεφθείτε έναν γιατρό εάν συστηματικά παρατηρείτε υψηλές τιμές πίεσης ή αν εμφανίσετε συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, ζάλη ή πόνο στο στήθος.
5. Υπάρχουν φυσικοί τρόποι για να μειώσω την αρτηριακή πίεση;
Ναι. Σε γενικές γραμμές, μια καθημερινότητα που περιλαμβάνει ήπια άσκηση, σωστή διατροφή, αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης αλατιού, διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και μια γενική τακτική διαχείρισης του στρες βοηθούν σημαντικά. Επίσης, τροφές όπως το λεμόνι, το σέλινο και το σκόρδο βελτιώνουν σημαντικά την κατάσταση υπερτασικών ατόμων.
