Τα Χριστούγεννα είναι πραγματικά φορτισμένα με νόημα: πέρα από τους κλασικούς εορτασμούς, τα ψώνια, τις εξόδους και το φαγητό φαίνεται ότι, ιδιαίτερα μετά τη δεκαετία των ’90s ’00s, η γιορτή έχει αποκτήσει μια πιο εντατικοποιημένη κοινωνική λειτουργία στη Δύση. Το θρησκευτικό μήνυμα δε θα λέγαμε ότι έχει αντικατασταθεί αλλά, αντιθέτως, έχει ενσωματωθεί στη δική μας, πιο εκκοσμικευμένη πραγματικότητα, με έναν τρόπο που φαίνεται σχεδόν φυσικός.
Το μήνυμα της αγάπης, της αλληλεγγύης, του ανοίγματος της καρδιάς και των σπιτιών, της επιστροφής στην οικογενειακή εστία είναι όλα στοιχεία που συνθέτουν μια εικόνα της κουλτούρας μας, πλαίσιο ενός εορτασμού που συγκρατεί ακόμα τη νοηματική του παράδοση.
Είναι επίσης λογικό, μέσα σε όλη αυτή την ατμόσφαιρα αγάπης και δοσίματος, να αισθανόμαστε πιο στοχαστικοί. Έχουμε την όρεξη, περισσότερο από ποτέ, να κάτσουμε μόνοι, με την οικογένεια ή τους φίλους μας και να δούμε ταινίες που θα μας μιλήσουν. Να έρθουμε σε επαφή με μύθους αρχετυπικούς στην πραγματικότητα που άλλοτε παίρνουν τη μορφή μιας διασκεδαστικής ταινίας και άλλοτε μιας ταινίας που θα σκεφτόμαστε για μέρες μετά την προβολή. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε ζώα αφηγηματικά και εκδηλώνουμε την ανάγκη μας, ιδιαίτερα υπό τέτοιες πνευματικές συνθήκες, να αφήσουμε τη μυθοπλασία να ερμηνεύσει τη ζωή.
Το κρύο είναι σύμμαχός μας σε αυτή τη σχεδόν συλλογικά ρυθμισμένη συνήθεια του να βλέπουμε ταινίες στις χριστουγεννιάτικες διακοπές μας. Εμείς σας δίνουμε απλώς τις καλύτερες προτάσεις χριστουγεννιάτων ταινιών. Και δε χρειάζεται να φύγουν τα παιδιά από το σαλόνι- σας έχουμε και ταινίες επιλεγμένες ειδικά για όλη την οικογένεια, για μικρότερα ή και μεγαλύτερα παιδιά.
Το καλύτερο; Κάθε πρόταση ταινίας ακολουθείται από δύο μπόνους προτάσεις παρόμοιων ταινιών που θα λατρέψετε.
Κλασικές χριστουγεννιάτικες ταινίες
Τα Χριστούγεννα, αν ήταν μυρωδιά θα ήταν glühwein, αν ήταν γεύση θα ήταν μελομακάρονο, αν ήταν ήχος θα ήταν jazz, αν ήταν αφή θα ήταν η ζέστη από καιγόμενα ξύλα σε τζάκι, κι αν οπτικοποιούνταν, αδιαμφισβήτητα θα ήταν το κλασικό σινεμά της Χρυσής Εποχής. Γι’ αυτό και μεις, ξεκινάμε τη λίστα μας με τα κλασικά και αγαπημένα. Ταινίες άρρηκτα συνδεδεμένες με τα Χριστούγεννα που φέρνουν τον αέρα μιας άλλης εποχής.
It’s a wonderful life (1946)
Μια κλασική αμερικάνικη ταινία για τα Χριστούγεννα, του σκηνοθέτη Frank Capra με πρωταγωνιστή τον ταλαντούχο James Stewart. Η υπόθεση αφορά έναν άγγελο που έρχεται από τον παράδεισο και συναντά έναν πολυάσχολο businessman. Έργο του αγγέλου, να δείξει στον επιχειρηματία πώς θα ήταν η ζωή αν αυτός δεν υπήρχε ποτέ. Μια ταινία τρυφερή που φέρει πραγματικά και με δεξιοτεχνικό τρόπο το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων.
*Αν σας αρέσουν οι κλασικές ταινίες με μια νότα φαντασίας και μυστηρίου όπως το It’s a Wonderful Life… να δείτε το Holiday Inn (1941) και το Vertigo (1958).
Χριστουγεννιάτικη Ιστορία (2009)
Είναι ταινία βασισμένη στο ομότιτλο διήγημα του Charles Dickens (A Christmas Carol), σε σκηνοθεσία Robert Zemeckis (ναι, αυτός που σκηνοθέτησε το Forrest Gump και τα Back to the Future) με all-star καστ ηθοποιών: Jim Carrey, Gary Oldman, Colin Firth. Και μόνο αυτά τα στοιχεία κάνουν την ταινία εγγυημένα καλή. Η υπόθεση της ταινίας είναι γνωστή: ο Ebenezer Scrooge, ένας γεροτσιγκούνης δανειστής, δέχεται τη νύχτα των Χριστουγέννων επισκέψεις από τρία πνεύματα. Ο Scrooge καταβυθίζεται σε ένα ταξίδι αυτοανακάλυψης -και αυτοκριτικής- για να δει τις σκοτεινές γωνίες του παρελθόντος του. Μια ταινία με ηχηρό μήνυμα αγάπης και συμπόνιας.
*Αν σας άρεσε η αγωνία και το μυστήριο που συνδυάζεται με την παιδικότητα ενός παραμυθιού όπως στο A Christmas Carol… να δείτε το Alice in Wonderland (2010) και το Lemony Snicket’s Series of Unfortunate Events (2004).
Mickey’s Once Upon a Christmas (1999)
Μια ταινία που θα άξιζε πραγματικά τον τίτλο του καθαρόαιμου κλασικού, με τρεις σπονδυλωτές ιστορίες. Παλιά καλή Disney που φέρνει όλους τους χαρακτήρες ενώπιον προκλήσεων- και πάντα στο τέλος όλα είναι αίσια. Στην πρώτη ιστορία, τα ανίψια του Ντόναλντ ζουν κάθε μέρα την ίδια μέρα, στη δεύτερη ιστορία ο Max Goof αρχίζει να αμφισβητεί την πίστη του στον Άγιο Βασίλη και στην τρίτη, ο Μίκυ και η Μίνι κάνουν τα πάντα για να περάσουν μαζί την ημέρα των Χριστουγέννων.
*Αν σας αρέσει η νότα του κλασικού παιδικού παραμυθιού όπως στο Mickey’s Once upon a Christmas… να δείτε το Πίτερ Παν: Επιστροφή στη Χώρα του Ποτέ (2002) και το Once Upon a Snowman (2020).
Χριστουγεννιάτικες ταινίες για παιδιά
Ας μην το κρύψουμε: δε βάζουμε παιδικές χριστουγεννιάτικες ταινίες στο σπίτι μόνο για τα παιδιά μας. Είτε είναι ένοχη είτε απενοχοποιημένη απόλαυση, πρέπει να παραδεχτούμε ότι, μικροί και μεγάλοι, τρελαινόμαστε με τη φαντασμαγορία, τα twists και τα τραγούδια που έχουν οι Χριστουγεννιάτικες ταινίες για παιδιά. Παρακάτω ακολουθούν οι καλύτερες παιδικές ταινίες για να μας βάλουν όλους στο πνεύμα των εορτών.
Το Πολικό Εξπρές (2004)
Το παιδικό βιβλίο του Chris Van Allsburg μεταφέρθηκε το 2004 στη μεγάλη οθόνη- και από τότε είναι κολλήμενο στη μικρή οθόνη κάθε που χριστουγεννιάζει. Ένα μικρό αγόρι βρίσκει, την παραμονή των Χριστουγέννων, ένα τρένο (το Πολικό Εξπρές) παρκαρισμένο έξω από το σπίτι του. Προορισμός του τρένου, ο Βόρειος Πόλος. Ο μικρός ανακαλύπτει ότι έχει επιλεχθεί ως το παιδί που θα λάβει πρώτο το δώρο των Χριστουγέννων και, το μόνο που ζητά ως δώρο, είναι ένα κουδούνι από το έλκυθρο του Άγιου Βασίλη. Τι θα γίνει όμως αν θέλει να το πάρει σπίτι του; Μια ταινία συναρπαστική, με υπέροχα γραφικά και με τη συμμετοχή του εκπληκτικού στο ρόλο του οδηγού του τρένου, Tom Hanks.
*Αν σας αρέσει η μαγική, μυστηριώδης ατμόσφαιρα όπως του Polar Express… να δείτε το Ο Καρυοθραύστης και τα Τέσσερα Βασίλεια (2018) και το Ο Τσάρλι και το Εργοστάσιο Σοκολάτας (2005).
Frozen (2013)
Με τον ελληνικό τίτλο “Ψυχρά κι Ανάποδα”, είναι μια ταινία που θα βρείτε εύκολα μεταγλωτισμένη στα Ελληνικά. Η υπόθεση έχει ως εξής: η πρωταγωνίστρια Elsa (Ιντίνα Μένζελ), η πριγκίπισσα της Arendelle, έχει από μικρή τη μαγική ικανότητα να μπορεί να καλύψει τα πάντα με χιόνι, μόνο με μια κίνηση του χεριού της. Ωστόσο, από όταν κατά λάθος οι μαγικές της ικανότητες κόντεψαν να σκοτώσουν την αδελφή της, Άννα, η Έλσα έχει μείνει κλεισμένη στο κάστρο της… μέχρι την ημέρα της βασιλικής στέψης. Επειδή όμως όλα πάνε στραβά εκείνη τη μέρα, οι αδελφές θα κληθούν να σώσουν το βασίλειο από τον αιώνιο, παγερό χειμώνα. Μια αγαπημένη ταινία της Disney που, παρότι πιο πρόσφατη, έχει γίνει πραγματικά κλασική.
*Αν σας άρεσε η ρομαντική, μουσική φαντασμαγορία του Frozen… να δείτε τη Live Action Cinderella (2015) και το Brave (2012).
Home Alone (1990)
Δεν ξέρουμε γιατί μπήκε καν στη λίστα. Είναι μια ταινία που βλέπουμε όλοι κάθε χρόνο, εκούσια ή και ακούσια, αφού προβάλλεται σταθερά και στην τηλεόραση. Όπως φεύγουν για το αεροδρόμιο, οι γονείς του 9χρονου Κέβιν τον ξεχνούν σπίτι. Το παιδί ενθουσιάζεται στην αρχή, όμως αργότερα αρχίζει να νιώθει το αίσθημα της έλλειψης των γονέων του. Αυτό το συναισθηματικό rollercoaster διακόπτουν δύο… γκαφατζήδες διαρρήκτες τους οποίους ο Κέβιν θα αντιμετωπίσει με ξεκαρδιστικό τρόπο. Μια ταινία που μας κάνει πάντα να γελάμε και να θυμόμαστε τα Χριστούγεννα των παιδικών μας χρόνων.
*Αν σας αρέσουν οι κωμωδίες όλο ανατροπές και προκλήσεις όπως το Home Alone… να δείτε το Ξωτικό των Χριστουγέννων (2003) και το Ο Άι Βασίλης είναι… λέρα (2003).
Χριστουγεννιάτικες ταινίες ρομαντικές
Είτε έχετε ταίρι είτε όχι, τα Χριστούγεννα είναι έτσι κι αλλιώς μια περίοδος κατά την οποία η αγάπη εξυψώνεται και εξυμνείται. Το κρύο, το εορταστικό κλίμα και η ανεβασμένη διάθεση μας κάνουν να θέλουμε πραγματικά να γιορτάσουμε, συν τοις άλλοις, και τον έρωτα. Εκπληρωμένος ή ανεκπλήρωτος; Σας έχουμε ταινίες για όλες τις περιπτώσεις.
Love Actually (2003)
Μια χριστουγεννιάτικη ρομαντική κομεντί γεμάτη γνωστούς ηθοποιούς (Hugh Grant, Keira Knightley, Emma Thompson, Colin Firth), βρετανικό χιούμορ και τα αγαπημένα μας ρομαντικά κλισέ γυρισμένα ανάποδα, όλα μαζί. Η ταινία ακολουθεί τη ζωή οκτώ διαφορετικών ζευγαριών πολλών ηλικιών και παρατηρεί το πώς τα ζευγάρια διαχειρίζονται τη σχέση του και, τελικά, τι σημαίνει αγάπη για τον καθένα. Οι ιστορίες συμπλέκονται στην ταινία, άλλοτε πιο χαλαρά και άλλοτε πιο σφιχτά, και πλαισιώνουν με χιούμορ αλλά και δυσκολίες, το γιορτινό Λονδίνο ένα μήνα πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων. Μην κλάψετε για ακόμη μια χρονιά στη σκηνή με το πλακάτ “To me, you are perfect”. Σας παρακαλούμε.
* Αν σας άρεσε η αστεία και μπερδεμένη πλευρά της αγάπης στο Love Actually… να δείτε το The Holiday (2006) και το About a Boy (2002).
Falling in Love (1984)
Θα μπορούσε να μπει και στη λίστα με τις κλασικές. Αυτή η iconic 80s ταινία με πρωταγωνιστές τους υπέροχους Robert de Niro και Meryl Streep μας ταξιδεύει σε μια εποχή που χαρακτηριζόταν από το πραγματικό ρομάντζο, πριν τα social media, τα dating apps και το ghosting. Το 1984 στη Νέα Υόρκη, οι πρωταγωνιστές συναντιούνται τυχαία σε ένα βιβλιοπωλείο. Και οι δύο είναι εγκλωβισμένοι σε δυστυχισμένους γάμους, όμως όταν πρωτοσυναντιούνται…
Μέχρι την επόμενη χρονιά, στο ίδιο βιβλιοπωλείο. Για τους ερωτευμένους, Χριστούγεννα σημαίνει τελετουργία.
*Αν σας αρέσει το κλασικό ρομάντζο μετ’εμποδίων του Falling in Love…. να δείτε το You’ve got Mail (1998) και το Sleepless in Seattle (1993).
Το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς (2001)
Αξίωμα: κάθε single γυναίκα θα πρέπει να έχει δει τουλάχιστον μία φορά το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς. Τι, μόνο εμείς; Σε κάθε περίπτωση, είτε είστε single και θέλετε να διασκεδάσετε (ή και να κλάψετε) με τις φίλες σας με λίγο κρασί είτε απλώς θέλετε να δείτε μια βρετανική ανατρεπτική κωμωδία, μίλια μπροστά από την εποχή της, αξίζει να δώσετε μια ευκαιρία. Επίσης αναρωτιόμαστε σε πόσες ακόμη χριστουγεννιάτικες ταινίες θα παίξει ο Colin Firth. Σε αυτή την ταινία που διαδραματίζεται κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, η Bridget, μια νεαρή και επιτυχημένη γυναίκα που εργάζεται στο χώρο της δημοσιογραφίας και των εκδόσεων νιώθει πιο μόνη από ποτέ. Όχι ένας, αλλά δύο άνδρες θα διεκδικήσουν την καρδιά της. Τι θα κάνει;
*Αν σας άρεσε το γκαφατζίδικα κωμικό στυλ στο Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς… να δείτε το Σίγουρα, Ίσως (2008) και το Τέσσερις Γάμοι και μια Κηδεία (1994).
Εναλλακτικές χριστουγεννιάτικες ταινίες
Όπως ειρωνικά είχε πει και η Meryl Streep στην Anne Hathaway στην iconic ταινία “Ο Διάβολος Φοράει Prada”: “Λουλούδια για την Άνοιξη; Πολύ ανατρεπτικό.” Αν μπορούσαμε να παραφράσουμε εκφράζοντας τις σκέψεις πολλών: “Το “Μόνος στο Σπίτι” για τα Χριστούγεννα; Πολύ ανατρεπτικό.” Και σας νιώθουμε και σας έχουμε στο νου μας. Είστε μια ψυχή πιο φιλοπερίεργη και βαριέστε τα κλισέ, τα στολισμένα δέντρα και τα πνεύματα των Χριστουγέννων. Ίσως απλώς έχετε βαρεθεί να βλέπετε κάθε χρόνο τις ίδιες και τις ίδιες ταινίες και θέλετε να δείτε κάτι λίγο διαφορετικό. Σε αυτή τη λίστα, έχουμε ταινίες που φέρουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο την ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, χωρίς όμως να πέφτουν σε κοινότοπες ιστορίες και καταλήξεις.
Eyes Wide Shut (1999)
Το κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη αριστουργηματικών ταινιών (The Shining, 2001: a Space Odyssey), Stanley Kubrick είναι η πιο παράξενη και αμφιλεγόμενη ταινία του γνωστού σκηνοθέτη. Βασισμένη στο γερμανικό διήγημα “Traumnovelle”, αποτελεί ταινία-ορόσημο για τη δεκαετία του 1990, μια ταινία φτιαγμένη από τα υλικά των ονείρων. Η ταινία ξεκινά με το παντρεμένο ζευγάρι των Bill (Tom Cruise) και Alice (Nicole Kidman) να ετοιμάζεται για ένα κοσμικό ρεβεγιόν Χριστουγέννων που διοργανώνει στο σπίτι του ένας μεγαλογιατρός της Νέας Υόρκης. Μετά το ρεβεγιόν, η Alice λέει στον άνδρα της ότι είδε ένα ερωτικό όνειρο με τον, κατά πολύ μεγαλύτερό της, ναυτικό αξιωματικό που ήταν επίσης καλεσμένος στο πάρτι. Μετά από αυτή την ομολογία, ο Bill βρίσκεται παγιδευμένος σε ένα ονειρικό ταξίδι ανακάλυψης της ανθρώπινης επιθυμίας, του ερωτισμού, αλλά και της μυστικής ζωής της ελίτ.
*Αν σας άρεσε η ονειρική ψυχαναλυτική ματιά του Eyes Wide Shut… να δείτε το The Hunt (2012) και το Vanilla Sky (2001).
Η μέρα της Μαρμότας (1993)
Μια ταινία που ναι μεν λαμβάνει χώρα το χειμώνα, αλλά δεν είναι αμιγώς Χριστουγεννιάτικη. Το περίεργο όμως με αυτή την ταινία θα λέγαμε ότι είναι πως πιάνει απολύτως το πνεύμα των Χριστουγέννων, χωρίς άμεσα να αναφέρεται σε αυτό. Ο εκπληκτικός, αστείος αλλά και συγκινητικός Bill Murray πρωταγωνιστεί σε αυτή την ταινία που απασχολείται με το ζήτημα της ζωής ως τραγικής επανάληψης και της αγάπης ως απάντησης σε όλα. Η υπόθεση αφορά έναν μισάνθρωπο και εγωκεντρικό μετεωρολόγο που ξαφνικά, έρχεται αντιμέτωπος με ένα περίεργο γεγονός: ζει κάθε μέρα την ίδια μέρα, κατά την οποία καλύπτει την τοπική είδηση για τη “Μέρα της Μαρμότας”. Κάνει τα πάντα για να ξεφύγει από τον κύκλο της σισσύφειας επανάληψης, τι θα τον σώσει όμως τελικά;
*Αν σας αρέσουν οι κωμωδίες με νόημα όπως το Groundhog Day... να δείτε το Barton Fink (1991) και το When Harry met Sally (1989).
Batman Returns (1992)
Μια απολαυστική ταινία του ξεχωριστού Tim Burton, του οποίου όλες οι ταινίες μας κάνουν να νιώθουμε σα να βρισκόμαστε μόνιμα σε ένα μυστικό κόσμο σκοτεινών Χριστουγέννων. Η ιδιαίτερη εκδοχή του στο κόμικς Batman είναι μια ταινία dark φαντασίας με πρωτοκλασάτους ηθοποιούς (Michael Keaton, Danny de Vito, Michelle Pfeifer). Η ταινία ακολουθεί τον Batman, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με έναν δύσμορφο άντρα, αυτοαποκαλούμενο ως Penguin, ο οποίος σπέρνει το χάος και την καταστροφή στην πόλη του Gotham με τη βοήθεια ενός σκληρού επιχειρηματία. Μια γυναίκα που εργάζεται για τον επιχειρηματία ανοίγει τη δική της βεντέτα και μεταμορφώνεται σε Catwoman.
*Αν σας αρέσει η σκοτεινή και κωμική ατμόσφαιρα του Batman Returns… να δείτε το Gremlins (1984) και το Beetlejuice (1998).
