Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση είναι μια υπηρεσία που, ομολογουμένως, έχει αλλάξει ριζικά την αντίληψή μας για την ιατρική πρακτική και για τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος υγείας ανά τον κόσμο. Ως όρος, αφορά όλες εκείνες τις τακτικές μετεγγραφής χειρόγραφων, δια ζώσης διαδικασιών σε έναν ψηφιακό τόπο. Η αντικατάσταση αυτή μεταβάλλει, όπως είναι λογικό, ρυθμιστικές λειτουργίες στον τομέα της υγείας τόσο για τους επαγγελματίες του χώρου (ιατρούς, νοσοκομεία, φαρμακεία), όσο και για τους πολίτες ενός κράτους που επωφελούνται της υπηρεσίας.
Ενώ σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία και η Σουηδία, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση μετρά ήδη 40 χρόνια από την πρώτη της εφαρμογή, στην Ελλάδα μόλις τα τελευταία χρόνια είναι που αρχίζουν να γίνονται αισθητά τα λειτουργικά χαρακτηριστικά αυτής της υπηρεσίας. Παρόλο που μεσολαβεί ήδη πάνω από μια δεκαετία κατά την οποία εντάχθηκε η συγκεκριμένη εφαρμογή για πρώτη φορά στις υπηρεσίες υγείας της χώρας μας, δεν ήταν παρά με τον ερχομό της πανδημίας το 2019 που πράγματι έλαβε μαζική και καθολική διάσταση.
Τι είναι όμως η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση; Ποιοι είναι οι κανονισμοί της εφαρμογής της και ποιο το μέλλον της υπηρεσίας, με τις ραγδαίες εξελίξεις στα λογισμικά και στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης; Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε ερωτήματα που σχετίζονται με τις διάφορες πτυχές της υπηρεσίας Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση και λύνουν απορίες αναφορικά με τις ρυθμίσεις που διέπουν τη διαδικασία.
Ορισμός της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης
Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι η διαδικασία καταχώρισης, διαχείρισης και εκτέλεσης ιατρικών συνταγών μέσω ιατρικού λογισμικού, χωρίς τη χρήση χειρόγραφων ή εκτυπωμένων εγγράφων. Αφορά την ηλεκτρονική καταγραφή συνταγών και παραπεμπτικών εξετάσεων από γιατρούς που προσκομίζονται στο φαρμακείο με την επίδειξη στον φαρμακοποιό του ατομικού αριθμού (barcode) της συνταγής.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται σε τρία απλά βήματα:
- Ο γιατρός συνδέεται στην πλατφόρμα του gov.gr και εκδίδει την ιατρική συνταγή.
- Ο ασθενής ενημερώνεται μέσω SMS ή email ή λαμβάνει έναν κωδικό για την εκτέλεση της συνταγής.
- Το φαρμακείο έχει πρόσβαση στο σύστημα, εκτελεί τη συνταγή και παρέχει τα φάρμακα στον ασθενή.
Ιστορική αναδρομή
Η ψηφιοποίηση της συνταγογράφησης και των παραπεμπτικών για εξετάσεις αποτυπώνει μια σειρά από παγκόσμιες εξελίξεις που έχουν τελεστεί στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η μετάβαση από τις χειρόγραφες ή εκτυπωμένες συνταγές γιατρού στην ηλεκτρονική τους μορφή έγινε σταδιακά, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της ακρίβειας, της ασφάλειας και της διαφάνειας στις ιατρικές υπηρεσίες.
Οι σκαπανείς της υπηρεσίας Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση ήταν οι Σουηδοί και οι Γερμανοί, οι οποίοι βαθμιαία ενσωμάτωσαν την εφαρμογή από το 1980-1985 και,εντός μιας δεκαετίας, ολοκλήρωσαν με επιτυχία το έργο.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας σε σχέση με την εισαγωγή αυτής της υπηρεσίας στο ελληνικό σύστημα υγείας, η εφαρμογή εισήχθη στο δημόσιο λόγο για πρώτη φορά το 2010. Εκείνη τη χρονιά, το έργο ψηφίστηκε ως μέρος του γενικότερου σχεδίου ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της κυβέρνησης Γεωργίου Α. Παπανδρέου (OpenGov). Η αρχή του εγχειρήματος έγινε από την ελληνική κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 2010 με ανοικτή διαβούλευση και ταυτόχρονη πρόσκληση ενδιαφέροντος σε εταιρίες να δηλώσουν τις προτάσεις τους για την υλοποίηση του έργου, ενώ οι πρώτες εφαρμογές της υπηρεσίας άρχισαν ήδη τον Απρίλιο του 2010.
Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση μάλιστα, αργότερα αποτέλεσε και υποχρέωση στην πρώτη δανειακή σύμβαση της Ελλάδας (Μνημόνιο Ι), το Μάιο του 2010. Τότε, η κρατική εταιρεία ΗΔΙΚΑ ΑΕ ανέλαβε τόσο την τεχνική υποστήριξη όσο και την ψηφιακή υποδομή του έργου Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση. Οι τεχνικές δυσλειτουργίες που παρουσίασε το λογισμικό έφεραν την εταιρεία στη θέση να πρέπει να προβεί σε μια σειρά από αναβαθμίσεις, οι οποίες συνεχίσθηκαν μέχρι και το έτος 2013, χρηματοδοτούμενες από το ΕΣΠΑ, στοιχείο που αναγράφεται και στις οθόνες της εφαρμογής.
Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση ξεκίνησε την εφαρμογή της με δειλά βήματα το έτος 2011, με πιστοποίηση των Ιατρών και την ένταξη ορισμένων Ταμείων. Στις 31-12-2011, κατόπιν έντονων αντιπαραθέσεων του Ιατρικού σώματος και του τότε Διοικητού του ΕΟΠΥΥ Γεράσιμου Βουδούρη, υπεγράφη Κοινή Υπουργική Απόφαση σύμφωνα με την οποία πλέον όλοι οι ιατροί της Ελλάδας, ανεξάρτητα από το αν είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ ή όχι, μπορούν να συνταγογραφούν ηλεκτρονικά τα φάρμακα στους ασθενείς που θεραπεύουν.
Νέες εξελίξεις
Η πανδημία COVID-19 επιτάχυνε την εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης παγκοσμίως, καθώς μείωσε τις δια ζώσης επισκέψεις σε θεράποντες ιατρούς και νοσοκομεία. Εξαιτίας της κατάστασης, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση απέκτησε καθολική εξάπλωση στη χώρα μας, με πλήρη πρόσβαση μέσω της πλατφόρμας gov.gr.
Το μέλλον της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης φαίνεται να δίνει περισσότερη βάση στην αυτοματοποίηση, την εξατομίκευση και τη διασύνδεση των συστημάτων, με στόχο τη βελτίωση της εμπειρίας των ασθενών και των παρόχων υγείας.
Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί πρώτα απ’όλα με την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Μηχανικής Μάθησης: η κατάλληλα εκπαιδευμένη τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να χορηγεί εξατομικευμένες προτάσεις φαρμάκων με βάση το ιατρικό ιστορικό. Ακόμη, ο ψηφιακός ανασχηματισμός στο σύστημα Υγείας θα μπορεί να δημιουργεί διασυνδέσεις μεταξύ των θεραπόντων ιατρών, των φαρμακείων και των Ασφαλιστικών Ταμείων.
Τέλος, οι ραγδαίες εξελίξεις στη Γενετική Ιατρική, καλλιεργεί τις συνθήκες για συνταγογράφηση με βάση το ιδιαίτερο γονιδιακό προφίλ του ασθενούς και την αυτόματη προσαρμογή και αναπροσαρμογή των φαρμακευτικών θεραπειών.
Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση: νομικό πλαίσιο
Η θεσμική καθιέρωση του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης μέσω του Νόμου 3892/2010 (ΦΕΚ 189/τ. Α΄), έφερε ως αποτέλεσμα μια σειρά από ρυθμίσεις και αλλαγές στις ιατρικές υπηρεσίες και τις φαρμακευτικές δαπάνες. Σύμφωνα με την σχετική Αιτιολογική Έκθεση, οι στόχοι του Νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός και η διαφάνεια των παρεχομένων ιατρικών υπηρεσιών και η άμβλυνση των φαρμακευτικών δαπανών.
Στη συνέχεια, ο Νόμος 4238/2014 καθόρισε την ηλεκτρονική συνταγογράφηση ως υποχρεωτική για όλους τους παρόχους υγείας του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) και πέτυχε τη διασύνδεση δημόσιων και ιδιωτικών φαρμακείων με την πλατφόρμα της ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης).
Στις πιο πρόσφατες εξελίξεις, ο Νόμος 4600/2019 που εντάχθηκε στα επείγοντα μέτρα λόγω COVID-19 συμπεριελάμβανε και νέες διατάξεις για την παρακολούθηση χρόνιων ασθενειών και την καθολική εφαρμογή της άυλης συνταγογράφησης από όλα τα συμβαλλόμενα μέλη, δηλαδή τους πολίτες, τους θεράποντς ιατρούς, τα νοσοκομεία και τα φαρμακεία. Επίσης, ο Νόμος αυτός κατάφερε να επιτύχει τη διασύνδεση της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ).
Τεχνολογίες της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης
Οι τεχνολογίες της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μεταχειρίζονται σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και υποδομές που επιτρέπουν την ασφαλή, γρήγορη και αποτελεσματική καταγραφή και εκτέλεση ιατρικών συνταγών.
Το πρώτο στοιχείο υποδομής για την Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση είναι οι ψηφιακές πλατφόρμες και το λογισμικό που έχουν επιστρατευθεί για την υποστήριξη αυτής της υπηρεσίας.
Μια τέτοιου είδους ψηφιακή πλατφόρμα υποστήριξης της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είναι η πλατφόρμα του ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) που επιτρέπει την αμοιβαία παρακολούθηση των ιατρικών συνταγών από τη μεριά του ασθενούς και του ιατρού, καθώς και την εκτέλεση των συνταγών από τον φαρμακοποιό.
Επίσης, τα λογισμικά που διαθέτουν τα ιατρικά γραφεία (EMR/EHR) διαχειρίζονται ιατρικούς φακέλους και δημιουργούν γέφυρες μεταξύ του ιστορικού του ασθενούς και του γιατρού του. Επίσης, η ψηφιακή υπογραφή (e-signature) δίνει στους γιατρούς τη δυνατότητα να υπογράφουν συνταγές ηλεκτρονικά, διασφαλίζοτας τη νομιμότητα και την ασφάλεια των συνταγών χωρίς να παρίσταται η ανάγκη χειρόγραφης υπογραφής.
Μία ακόμη έννοια-κλειδί σχετικά με τις ψηφιακές υποδομές της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είναι το Cloud Computing. Η αποθήκευση και συγκέντρωση των ιατρικών δεδομένων στο cloud, δηλαδή σε ασφαλείς servers, εξασφαλίζουν την προσβασιμότητα στο ιστορικό και τη φαρμακευτική συνταγή, αλλά και προστατεύουν τα δεδομένα από πιθανές απώλειες ή ιατρικά λάθη.
Τέλος, οι ιατρικές πλατφόρμες στις οποίες έχουν πρόσβαση και οι ασθενείς τους επιτρέπουν να παρακολουθούν τις συνταγές τους, να λαμβάνουν υπενθυμίσεις και να συνταγογραφούν φάρμακα χωρίς τη φυσική παρουσία τους στον γιατρό.
Πλεονεκτήματα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης
Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση είναι μια ψηφιακή διαδικασία που έχει φέρει την επανάσταση στον τρόπο λειτουργία της συνταγογράφησης, της λήψης φαρμάκων και της παραπομπής σε ιατρικές εξετάσεις. Τα πλεονεκτήματα αυτής της διαδικασίας επωφελούν τόσο τους πολίτες, όσο και τους ιατρούς, τα νοσοκομεία και τα φαρμακεία, δηλαδή τους επαγγελματίες συμβαλλομένους στη νέα αυτή εφαρμογή. Παρακάτω θα εξετάσουμε μερικά από αυτά τα οφέλη για κάθε μία από τις ομάδες των ενδιαφερομένων.
Τα οφέλη για τους πολίτες
Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση προσφέρει αρκετά σημαντικά πλεονεκτήματα για τους ασθενείς, αφού καθιστούν τη διαδικασία της υγειονομικής φροντίδας πιο αποτελεσματική και ασφαλή. Τα βασικότερα οφέλη της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης για τους πολίτες είναι:
- Ασφάλεια: Η χρήση ηλεκτρονικών συστημάτων για τη συνταγογράφηση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους, όπως μια κακή χειρόγραφη συνταγή ή η παρανόηση των φαρμάκων και της δοσολογίας. Αυτό βεβαιώνει τον ασθενή ότι λαμβάνει το σωστό φάρμακο με την σωστή δόση, μειώνοντας τα περιθώρια λαθών που μπορεί να επηρεάσουν την υγεία του.
- Εξοικονόμηση Χρόνου: Οι ασθενείς δεν απαιτείται πλέον να περιμένουν για να παραλάβουν τη συνταγή από τον γιατρό ή να τη μεταφέρουν σε φαρμακείο. Η συνταγή αποστέλλεται αυτόματα και άμεσα, κάνοντας την επίσκεψη στο φαρμακείο μια πιο εύκολη υπόθεση και μειώνοντας τον χρόνο αναμονής και ταλαιπωρίας.
- Προσβασιμότητα: Για τους ασθενείς σε απομακρυσμένες περιοχές ή στην επαρχία, η δυνατότητα αποστολής συνταγών σε sms ή στο email καθιστά την πρόσβαση στα φάρμακα και τις θεραπείες μια πιο δημοκρατική λειτουργία, στην οποία όλοι οι πολίτες καθολικά έχουν πρόσβαση. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για άτομα με κινητικά προβλήματα ή περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.
- Ανανέωση Συνταγής: Οι ασθενείς μπορούν να ανανεώνουν τη συνταγή των φαρμάκων τους χωρίς συνεχείς επισκέψεις στο ιατρείο, υπό μορφήν πάγιας εντολής του ιατρού τους. Μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η ανανέωση μπορεί να γίνει άμεσα και χωρίς περιττή μετακίνηση, εξοικονομώντας στους πολίτες χρόνο αλλά και χρήματα.
Οφέλη για τους επαγγελματίες υγείας
Πέραν των προνομίων που έχουν οι πολίτες που κάνουν χρήση της εφαρμογής Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, η διαδικασία στην πραγματικότητα εξυπηρετεί όλους όσους εργάζονται στο χώρο της υγείας, δηλαδή ιατρούς, νοσοκομεία και φαρμακεία. Όλοι αυτοί οι κλάδοι είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους, έτσι ώστε η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση να λειτουργεί με ακρίβεια και να ρυθμίζει τη συνεργασία των συμβαλλομένων επαγγελματιών.
Θεράποντες ιατροί
Συγκεκριμένα για τους θεράποντες ιατρούς, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση εξαλείφει κάθε πιθανότητα λάθους στις συνταγές. Μια δυσανάγνωστη χειρόγραφη συνταγή αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά λάθους στην ανάγνωση από τη μεριά του φαρμακοποιού και, σε ορισμένες περιπτώσεις έχει αποβεί μοιραία. Επίσης, η ψηφιοποίηση της συνταγογράφησης έχει απαλλάξει τους ιατρούς από μία, κάποιες φορές χρονοβόρα διαδικασία, και τους επιτρέπει να ασχοληθούν ακόμα πιο επισταμένα με τα ιατρικά τους καθήκοντα.
Τέλος, και ίσως το σημαντικότερο όλων, η πλήρης πρόσβαση των ιατρών στο ιστορικό του ασθενούς τους επιτρέπει να συνταγογραφούν με μεγαλύτερη συνείδηση, αλλά και να έχουν καθολική εποπτεία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων που μπορεί να είναι μεταξύ τους ασύμβατα.
Μία μελέτη, δημοσιευμένη στο National Library of Medicine, που διεξήχθη το 2018 ισχυρίζεται ότι “το 72% των λάθος αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων συμβαίνει λόγω λαθών στη λήψη του ιστορικού φαρμάκων κατά την εισαγωγή των ασθενών στο νοσοκομείο”.
Με αυτή την έννοια, πολλά από τέτοιου είδους συχνά λάθη μειώνονται σημαντικά με την εισαγωγή της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης στα εθνικά συστήματα υγείας.
Νοσοκομεία
Φυσικά, ό,τι ισχύει για τους ιδιώτες ιατρούς ισχύει και για τα νοσοκομεία στα οποία απασχολούνται ιατροί: τα λάθη στις συνταγές αμβλύνονται, η συνολική εποπτεία του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς διασφαλίζεται και το καθεστώς ιατρικής και φαρμακευτικής διαφάνειας ενισχύεται.
Ακόμη, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία ενός νοσοκομείου, η πρόβλεψη, μέσω των ιατρικών ιστορικών, των φαρμάκων για τα οποία πρέπει ή δεν πρέπει να γίνει παραγγελία εξασφαλίζει μια καλύτερη διαχείρηση του αποθέματος σε φάρμακα που διαθέτει ένα νοσοκομείο. Επίσης, το γεγονός ότι περιορίζεται η γραφειοκρατία και η κατανάλωση χάρτου μειώνει τα λειτουργικά έξοδα ενός νοσοκομειακού κέντρου.
Ακόμη, τα νοσοκομεία μπορούν να αντλήσουν δεδομένα για τη χρήση φαρμάκων, τις συνταγογραφήσεις και την απόδοση των τμημάτων τους, βελτιώνοντας τη στρατηγική διαχείρισης και τις αποφάσεις τους, ενώ τα στοιχεία αυτά δίνουν μια πιο δημοκρατική πρόσβαση σε ερευνητές, υποψηφίους διδάκτορες και καθηγητές που διεξάγουν έρευνες σχετικά με τη συνταγογράφηση και τη λήψη φαρμάκων σε διαφορετικούς πληθυσμούς.
Φαρμακεία
Ο φαρμακοποιός είναι ένας ακόμη σημαντικός κρίκος της αλυσίδας που δομεί η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, καθώς πρόκειται για μια δικτυακή εφαρμογή που εμπλέκει όλους τους επαγγελματίες υγείας για την καλύτερη λειτουργία του ιατρικού συστήματος παγκοσμίως.
Οι φαρμακοποιοί λαμβάνουν ακριβείς και σαφείς πληροφορίες για τη δοσολογία, τη συχνότητα και τη διάρκεια της θεραπείας, με στοιχεία ενημερωμένα και χωρίς τα προβλήματα που έφερναν οι δυσανάγνωστες ιατρικές συνταγές. Και πάλι, η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση προσφέρει πολλαπλά οφέλη, μειώνοντας τα λειτουργικά κόστη ενός φαρμακείου και βελτιώνοντας τις στρατηγικές και τις διοικητικές εργασίες.
Προκλήσεις και περιορισμοί
Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση φέρει εξαιρετικά πλεονεκτήματα σε πολίτες, ιατρούς, νοσοκομεία και φαρμακεία. Παρόλα αυτά, ακόμη και σε μια τόσο καλά μελετημένη και ανθεκτική εφαρμογή υπάρχουν προκλήσεις που είναι καλό να ληφθούν υπόψη για τη μελλοντική βελτίωση της λειτουργίας της.
Η πρώτη πρόκληση αφορά τη διαμεσολάβηση της τεχνολογίας στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση. Όπως και το ανθρώπινο λάθος στη χειρόγραφη συνταγή, έτσι και ένα τεχνικό μέσο έχει τα δικά του προβλήματα που αφορούν κυρίως κάποια πιθανή δυσλειτουργία ή αποσύνδεση του δικτύου. Αν υπάρξει οποιοδήποτε ζήτημα συνδεσιμότητας, πρέπει να έχει χτιστεί ένα πολύ καλά δομημένο σύστημα υγείας, διότι σε κάθε άλλη περίπτωση μπορεί να προκύψουν καθυστερήσεις ή ακόμα και πλήρης παράλυση της διαδικασίας.
Επιπρόσθετα, τα ευαίσθητα δεδομένα υγείας είναι στόχος για κυβερνοεπιθέσεις, και απαιτούν ισχυρά συστήματα προστασίας. Η τήρηση κανονιστικών πλαισίων, όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR), απαιτεί διαρκείς προσαρμογές και τήρηση του πρωτοκόλλου ώστε να μην προσβληθεί από κακόβουλες επιθέσεις στο λογισμικό.
Το μέλλον της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης
Το μελλοντικό τοπίο στο χώρο της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης προβλέπεται πολύ διαφορετικό, χάρη στην ταχεία πρόοδο της τεχνολογίας, ιδιαίτερα της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), της μηχανικής μάθησης και της ανάλυσης δεδομένων.
Οι ερευνητές ήδη μιλούν για μια ακόμη πιο αυτοματοποιημένη ιατρική πρακτική και φροντίδα που θα ενσωματώνει τόσο την Τεχνητή Νοημοσύνη όσο και την εφαρμογή της τηλεϊατρικής. Συγκεκριμένα, η ΤΝ θα μπορεί να αναλύει συμπτώματα, να κάνει διαγνώσεις και να συνταγογραφεί φάρμακα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, ενώ οι ασθενείς, με τη χρήση της τηλεϊατρικής, θα μπορούν να λαμβάνουν συνταγές μέσω τηλεσυνεδριών.
Επίσης, η ανάπτυξη κανονισμών για την ηθική χρήση της ΤΝ θα διασφαλίσει δίκαιη και ασφαλή πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Σύμφωνα με έρευνα του 2024 με τίτλο The Unseen Hand: AI-Based Prescribing Decision Support Tools and the Evaluation of Drug Safety and Effectiveness που έχει δημοσιευθεί στο National Library of Medicine, “τα εργαλεία που βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να περιορίσουν ή ακόμη και να αποκλείσουν τη συνταγογράφηση σε ασθενείς υψηλού κινδύνου ή να αποτρέψουν τη μη εγκεκριμένη χρήση”.
Η απουσία της ανθρώπινης διαμεσολάβησης σε αυτές τις διαδικασίες ίσως ακούγεται παράξενη αυτή τη στιγμή, στην πραγματικότητα όμως η Τεχνητή Νοημοσύνη φαίνεται να δείχνει το δρόμο προς έναν εκδημοκρατισμό της υγείας.
Επίσης, μια άλλη επιστήμη που αλλάζει το σκηνικό στον τομέα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είναι η Eπιστήμη Dεδομένων (Data Science). Η πρόληψη ασθενειών μέσω ανάλυσης μεγάλων δεδομένων θα καθιστά δυνατή την προληπτική συνταγογράφηση φαρμάκων και οι συνταγές θα προσαρμόζονται βάσει γενετικών δεδομένων των ασθενών, προσφέροντας ακριβέστερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες. Ήδη η πλατφόρμα ePrescribing Drug Database της FDB (First Data Bank), εξυπηρετεί ακριβώς αυτή την ανάγκη στον χώρο της ιατρικής: την ανάγκη μιας τράπεζας δεδομένων μέσω των οποίων μπορεί να γίνει μια πιο αποτελεσματική πρόβλεψη συνταγών φαρμάκων.
Τέλος, κάτι που θα καθορίσει το μέλλον της υπηρεσίας Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση είναι οι τεχνολογίες Blockchain, δηλαδή τα συστήματα δεδομένων που ενισχύουν την ασφαλή και διαφανή καταγραφή πληροφοριών και συναλλαγών σε ένα αποκεντρωμένο δίκτυο χρηστών. Πρόκειται για εξελιγμένα συστήματα κυβερνοασφάλειας που προστατεύουν απόρρητες ιατρικές πληροφορίες από κακόβουλες επιθέσεις.
Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του 2021 που δημοσιεύθηκε στο PubMed Central με τίτλο Use of Blockchain Technology for Electronic Prescription, οι τεχνολογίες blockchain φαίνεται ότι πράγματι διασφαλίζουν την ασφαλή και με διαφάνεια συναλλαγή μεταξύ των ιατρικών μελών που διαφέρει πολύ από τα τρέχοντα ηλεκτρονικά συστήματα των δομών υγείας.
Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη θα επηρεάσει το μέλλον της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης:
