Ο πόνος στη μέση είναι μια μορφή πόνου από τον οποίο υποφέρουν χιλιάδες άνθρωποι. Σε αυτό το άρθρο θα καλύψουμε καίρια θέματα για την οσφυαλγία, από τις αιτίες και τα συμπτώματα μέχρι κάποιες ενέργειες πρόληψης ή και φυσικής αντιμετώπισης του πόνου.
Ωστόσο, επειδή ένα άρθρο δεν μπορεί να αντικαταστήσει την καταρτισμένη γνώμη ενός ειδικού, συνιστούμε, σε περίπτωση παραμόνιμου ή και χρόνιου πόνου την επίσκεψη σε έναν επαγγελματία υγείας, γιατρό, φυσικοθεραπευτή ή χειροπράκτη, ώστε να δράσει ανάλογα με τη δική σας ιδιαίτερη περίπτωση.
Τι είναι ο πόνος στη μέση;
Ο πόνος στη μέση ή αλλιώς, οσφυαλγία, είναι σύμπτωμα διαταραχής της σπονδυλικής στήλης ή κατάσταση που επηρεάζει τα όργανα της πυέλου ή της κοιλιάς. Ο πόνος μπορεί να είναι από ήπιος έως σοβαρός, και μπορεί να εξαπλωθεί στα πόδια ή και αλλού.
Εκφράζεται ως δυσφορία που αισθάνεται κανείς οπουδήποτε κατά μήκος της πλάτης, από τη βάση του λαιμού μέχρι την κορυφή των γλουτών. Είναι ένα κοινό σύμπτωμα πολλών διαφορετικών υποκείμενων τραυματισμών και καταστάσεων. Μάλιστα, αποτελεί έναν από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι επισκέπτονται τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.
Συμπτώματα της οσφυαλγίας
Σε γενικές γραμμές, ο πόνος στη μέση μπορεί να περιγραφεί με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τις αιτίες που έχουν προκαλέσει την κατάσταση. Μπορεί να πάρει τη μορφή:
- Καψίματος
- Πόνου
- Ήπιας ενόχλησης
- Οξείας ενόχλησης
- Αίσθησης “μαχαιρώματος”
Άλλα συμπτώματα που έχουν καταγραφεί είναι:
- Σφίξιμο ή ακαμψία των μυών
- Μούδιασμα, αδυναμία ή και αίσθημα αναισθησίας της περιοχής
- Ξαφνικοί μυϊκοί σπασμοί ή συσπάσεις, οι οποίοι μπορεί να είναι από ήπιοι έως εξαιρετικά επώδυνοι (σπασμοί πλάτης)
Ακόμη, όπως αναφέραμε παραπάνω, ο πόνος ή άλλες αισθήσεις μπορεί να εξαπλωθούν, στην ουσία να “αντηχήσουν” από την πλάτη σε άλλες περιοχές, όπως οι γλουτιαίοι μύες, οι γοφοί ή τα πόδια.
Πολλοί άλλοι παράγοντες μπορεί να παίξουν ρόλο στον αιφνιδιαστικό πόνο ή την πρόσκαιρη ανακούφιση. Για παράδειγμα, πολλοί ανακουφίζονται από τον πόνο όταν στέκονται όρθιοι, ενώ άλλοι άνθρωποι χρειάζεται να ξαπλώσουν για να απαλυνθεί η οξεία αίσθηση του πόνου. Επίσης, μπορεί η κατάσταση να καλυτερεύει ή να χειροτερεύει ανάλογα με την ώρα της ημέρας. Λόγου χάρη, πολλοί άνθρωποι έχουν παρατηρήσει όξυνση του πόνου όταν ξυπνούν το πρωί.
Ποιοι υποφέρουν από πόνο στη μέση;
Φυσικά, ο καθένας μπορεί να βιώσει πόνο στη μέση, κατά μία μικρότερη ή μεγαλύτερη περίοδο της ζωής του. Σε γενικές γραμμές όμως, ο πόνος στη μέση έχει συνδεθεί με τις παρακάτω συνθήκες:
- Φυσική Κατάσταση: ο πόνος στη μέση εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα που δεν έχουν ενσωματώσει την καθημερινότητά τους μια μορφή σωματικής άσκησης. Για παράδειγμα, οι αδύναμοι μύες της πλάτης και της κοιλιάς μπορεί να μην υποστηρίζουν σωστά τη σπονδυλική στήλη. Ακόμη, ο πόνος στην πλάτη είναι πιθανός αν γυμναστείτε πολύ έντονα μετά από περίοδο σωματικής αδράνειας.
- Αύξηση βάρους: Μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά, σε συνδυασμό με έναν τρόπο ζωής από τον οποίο έχει αποκλειστεί η φυσική άσκηση, μπορεί να προκαλέσει πίεση στην πλάτη.
- Εργασιακές Συνθήκες: Οι δουλειές που απαιτούν σήκωμα βαρέων αντικειμένων, σπρώξιμο ή τράβηγμα μπορούν, ειδικά σε μακροχρόνιο επίπεδο, να τραυματίσουν την πλάτη. Ένα γραφείο μπορεί επίσης να παίξει ρόλο, ειδικά αν έχετε κακή στάση ή κάθεστε όλη μέρα σε μια άβολη καρέκλα.
- Ψυχική Υγεία: αν για χρόνια κοιμάστε με δυσκολία ή έχετε διαταραγμένο ύπνο, κατάθλιψη ή άγχος, ο πόνος στην πλάτη μπορεί να είναι πιο συχνός και πιο σοβαρός.
- Ηλικία: Ο πόνος στην πλάτη γίνεται πιο συχνός με το πέρασμα των χρόνων, ιδιαίτερα μετά την ηλικία των 45 ετών.
- Κληρονομικότητα: Η γενετική παίζει ρόλο σε ορισμένες διαταραχές που προκαλούν πόνο στην πλάτη.
Αιτίες του πόνου στη μέση
Φυσικά, ο πόνος στη μέση μπορεί να προκληθεί από πολλές διαφορετικές καταστάσεις, οι οποίες μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνυπάρχουν ως αιτίες και έτσι να δημιουργούν συννοσηρότητα, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο. Σε κάποιες περιπτώσεις επίσης, η αιτία ή οι αιτίες του πόνου δεν είναι ταυτοποιήσιμες. Ωστόσο, παρακάτω ακολουθούν οι συχνότερες αιτίες του πόνου στη μέση:
- Εξάρθρωση: τραυματισμός στους συνδέσμους που υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη. Η εξάρθρωση συχνά συνδέεται με απότομες κινήσεις του σώματος ή την ανύψωση βαρέος αντικειμένου.
- Τράβηγμα: τραυματισμός σε κάποιον μυ ή τένοντα.
- Εκφυλιστική νόσος του μεσοσπονδύλιου δίσκου: η γήρανση προκαλεί την απομάκρυνση των δίσκων μεταξύ των σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης. Συνδέεται επίσης με άλλες εκφυλιστικές αλλαγές στη σπονδυλική στήλη, όπως η αρθρίτιδα ή η σπονδυλική στένωση.
- Κήλη ή ρήξη μεσοσπονδύλιων δίσκων: ένα γεγονός που προκαλεί τη συμπίεση και τον ερεθισμό των κοντινών νεύρων από έναν δίσκο. Αυτό συμβαίνει συχνά στο οσφυϊκό επίπεδο αλλά μπορεί να είναι ορατό και στη αυχενική σπονδυλική στήλη.
- Σκολίωση ή άλλες συγγενείς αλλαγές στη σπονδυλική στήλη.
- Σπονδυλική στένωση: η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα που ασκεί πίεση στον νωτιαίο μυελό και τα νεύρα.
Άλλες παθήσεις ή καταστάσεις που μπορεί εμμέσως και δευτερογενώς να οδηγήσουν σε πόνο στη μέση και την πλάτη είναι:
- Οστεοπόρωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κατάγματα των σπονδύλων.
- Πέτρες στα νεφρά ή λοιμώξεις.
- Ενδομητρίωση, η οποία είναι η συσσώρευση ιστού της μήτρας σε μέρη εκτός της μήτρας.
- Όγκοι, σε σπάνιες περιπτώσεις, που αναπτύσσονται στη σπονδυλική στήλη ή σε άλλες περιοχές της πλάτης.
- Εγκυμοσύνη.
Πόνος στη μέση και εργασία
Η μορφή της εργασίας που ασκεί κάποιος και η στάση του σώματος κατά τη διάρκεια της εργασίας του είναι μια από τις συχνότερες αιτίες εξαιτίας των οποίων μπορεί κανείς να υποφέρει από πόνο στη μέση.
Σύμφωνα με την Health & Safety Executive, τον επίσημο εθνικό φορέα του Ηνωμένου Βασιλείου περί των ρυθμιστικών κανονισμών για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, πάρα πολλές μορφές εργασίας μπορεί να δημιουργούν προβλήματα στη μέση και την πλάτη.
Εργασίες που απαιτούν το σήκωμα ή το τράβηγμα βαρέων αντικειμένων, εργασίες στις οποίες απαιτείται η παραμονή σε ένα σημείο ή που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες ενέργειες όπως το πακετάρισμα ενός αντικειμένου σε εργοστάσιο, αλλά και οι καθιστικές εργασίες που απαιτούν την παραμονή πολλών ωρών μπροστά από υπολογιστή μπορεί να είναι ζημιογόνες.
Η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί μόνο με τη συνεργασία μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων, την ανοιχτή συζήτηση ως προς τη δυσκολία των διαφόρων εργασιών και φυσικά τις πιθανές λύσεις που μπορεί να δοθούν, όπως τα να γίνεται μεταφορά αντικειμένων με τρόλει αντί με κουβάλημα με τα χέρια.
Πόνος στη μέση και εγκυμοσύνη
Είναι ένα επίσης συχνό φαινόμενο να εμφανίζεται πόνος στη μέση κατά την εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι σύνδεσμοι στο σώμα γίνονται πιο μαλακοί και τεντώνονται για να προετοιμάσουν την εγκυμονούσα για τον τοκετό. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πίεση στις αρθρώσεις της κάτω πλάτης και της λεκάνης, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει πόνο στην πλάτη.
Αυτά που συνίστανται ως λύσεις ανακούφισης από τον πόνο στη μέση κατά την εγκυμοσύνη είναι τα εξής:
- αποφύγετε την ανύψωση βαρέων αντικειμένων
- κρατήστε την πλάτη σας ίσια και καλά υποστηριγμένη όταν κάθεστε – αναζητήστε μαξιλάρια υποστήριξης για εγκύους
- δοκιμάστε ένα μασάζ ή ένα ζεστό μπάνιο
- ξεκουραστείτε αρκετά, ιδιαίτερα στα ύστερα στάδια της εγκυμοσύνης
- λυγίστε τα γόνατά σας και κρατήστε την πλάτη σας ίσια όταν σηκώνετε ή παίρνετε κάτι από το πάτωμα
Πόνος στη μέση: πρόληψη
Η αντιμετώπιση της οσφυαλγίας δεν είναι μια μονοδιάστατη διαδικασία ή μια ενέργεια που γίνεται άπαξ. Η φυσική κατάσταση και οι ασκήσεις, η φυσικοθεραπεία, η πρόληψη αλλά και η επίσκεψη στο γιατρό αν χρειαστεί, είναι όλες ενέργειες που συνολικά μπορούν να καταπολεμήσουν λιγότερο ή περισσότερο τα συμπτώματα του πόνου στη μέση.
Φυσική κατάσταση
Σε ό,τι περνάει από το χέρι σας, μπορείτε να ενσωματώσετε ορισμένες καλές συνήθειες στην καθημερινότητά σας που θα σας ανακουφίσουν από τον πόνο στη μέση.
1. Σωματική Άσκηση
Η τακτική άσκηση μπορεί να προλάβει μελλοντικά επεισόδια πόνου στην πλάτη που οφείλονται στους σφιγμένους μύες. Το καθημερινό περπάτημα, οι pilates, το tai chi, η yoga και η αεροβική γυμναστική ενδείκνυται για τον πόνο στη μέση, καθώς ενεργοποιούν τους μύες και περιλαμβάνουν ασφαλείς διατάσεις που θα “ξυπνήσουν” τις αρθρώσεις.
2. Καλύτερη Στάση Σώματος
Οι πρακτικές γυμναστικής που αναφέραμε σίγουρα θα έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κακής στάσης του σώματος, μπορείτε όμως να δοκιμάσετε και μερικές ακόμη ενέργειες.
Πρώτον, είναι καλό να έχετε πιο συχνά στο νου σας ότι καλή στάση σώματος σημαίνει το δίπτυχο “ψηλά το κεφάλι – πίσω οι ώμοι”. Ακόμη, σκεφτείτε να μειώσετε όσο γίνεται την ανύψωση βαρέων αντικειμένων ή την υπερβολικά καθιστική καθημερινότητα: για παράδειγμα, προτιμήστε τη σκάλα αντί του ασανσέρ ή, όσο πλένετε τα πιάτα, κάνετε μία παύση και πραγματοποιήστε 5 καθίσματα. Τέλος, όταν κουβαλάτε κάτι είναι καλό να κατανέμετε το βάρος και στις δύο πλευρές ισόποσα.
3. Ύπνος
Έρευνα δημοσιευμένη στο Scientific Reports δείχνει ότι η κακή ποιότητα ύπνου για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο χρόνιου πόνου στην πλάτη. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 7 ή και περισσότερες ώρες ύπνου τη νύχτα, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Αν κοιμάστε ανάσκελα ή στο πλάι, θα επωφεληθείτε αν τοποθετήσετε ένα μαξιλάρι κάτω από τα γόνατά σας ώστε να ευθυγραμμιστεί η σπονδυλική στήλη. Ο ύπνος μπρούμυτα σε γενικές γραμμές καλό είναι να αποφεύγεται τελείως.
Αν πάλι χάνετε ώρες ύπνου λόγω άγχους ή καταθλιπτικών συμπτωμάτων, καλό είναι να απευθυνθείτε άμεσα σε Ειδικό Ψυχικής Υγείας.
4. Διατροφή
Πρόσφατη έρευνα δημοσιευμένη στο Pain Reports έδειξε ότι οι άνθρωποι με χρόνια οσφυαλγία ήταν πιο πιθανό να ακολουθούν μια διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες, γαλακτοκομικά και φρούτα.
Κάποιες αλλαγές που μπορείτε να πραγματοποιήσετε για μια πιο συνολική τακτική αντιμετώπισης της οσφυαλγίας είναι να εντάξετε στη διατροφή σας:
- φυτικές ίνες και δημητριακά ολικής αλέσεως
- φρούτα και λαχανικά, συμπεριλαμβανομένων των φυλλωδών πράσινων λαχανικών
- γιαούρτι
- μπαχαρικά όπως ο κουρκουμάς, το μαύρο πιπέρι και το τζίντζερ
- πράσινο τσάι
Ασκήσεις για τον πόνο στη μέση
Οι διατάσεις, η σωστή όρθια στάση και ορισμένες κινήσεις της yoga όπως η “στάση του μωρού”, βοηθούν στην ανακούφιση από τον πόνο στη μέση, ακόμα και στο σπίτι σας. Παρακάτω, αφήνουμε βίντεο από εξειδικευμένους επαγγελματίες με τις καλύτερες ασκήσεις για την ανακούφιση του πόνου:
Φυσικοθεραπεία για οσφυαλγία
Η πιο συνηθισμένη αιτία πόνου στην πλάτη και ειδικά του πόνου στη μέση, είναι ένας συνδυασμός κακής στάσης και έλλειψης κίνησης, που παρατηρείται συνήθως σε άτομα που κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή σηκώνουν συχνά βαρέα αντικείμενα. Αυτό είναι γνωστό ως μηχανικός πόνος στην πλάτη και δεν είναι σοβαρή κατάσταση. Ωστόσο, μπορεί να είναι άβολο να βιώνετε έναν συνεχόμενο πόνο ή ένα διαρκές αίσθημα δυσφορίας στην πλάτη σας.
Η φυσικοθεραπεία είναι ιδανική για τη θεραπεία του πόνου στην πλάτη. Μαζί με τις συμβουλές για τη διόρθωση της στάσης σας, κατάλληλες ασκήσεις και τεχνικές αυτοθεραπείας, ο πόνος στην πλάτη σας είναι δυνατόν να υποχωρήσει σε λίγες μέρες ή εβδομάδες.
Επίσης, πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι ένα εβδομαδιαίο μασάζ για 10 εβδομάδες βελτίωσε τον πόνο σε άτομα με χρόνιο πόνο στην πλάτη. Ορισμένες τεχνικές μασάζ όπως το αθλητικό ή το deep tissue μασάζ έχουν συνδεθεί με βελτίωση της κατάστασης των μυών και ανακούφιση από τον πόνο.
Γιατροσόφια για τον πόνο στη μέση
Φυσικά οι “σπιτικές” λύσεις, γνωστές και ως γιατροσόφια που μπορεί να ανακουφίσουν τον πόνο στη μέση δεν αντικαθιστούν τη δράση και τις γνώσεις ενός επαγγελματία υγείας. Παρόλα αυτά, πολλές φορές χρειαζόμαστε μια άμεση ανακούφιση στο σπίτι προκειμένου να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να αντιμετωπίσει τον οξύ πόνο.
Κρύο και Ζεστό
Μια καλή ιδέα είναι η εναλλάξ εφαρμογή ζεστού και κρύου στο σημείο το πόνου. Οι τακτικές εφαρμογές πάγου στις επώδυνες περιοχές της πλάτης μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου ή της φλεγμονής από τραυματισμό. Δοκιμάστε το αρκετές φορές την ημέρα για έως και 20 λεπτά κάθε φορά.
Τυλίξτε μια παγοκύστη σε μια λεπτή πετσέτα για να προστατεύσετε το δέρμα σας. Μετά από μερικές ημέρες, αλλάξτε σε θερμότητα. Εφαρμόστε μια θερμαντική επιφάνεια ή ζεστή κομπρέσα για να βοηθήσετε στη χαλάρωση των μυών σας και να αυξήσετε τη ροή του αίματος στην περιοχή εστίασης. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε ζεστά μπάνια για να βοηθήσετε με τη χαλάρωση.
Toπική ανακούφιση
Κρέμες, τζελ, σπρέι και επιθέματα ανακούφισης από τον πόνο είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή τόσο στα φαρμακεία όσο και διαδικτυακά.
Περιέχουν διάφορα συστατικά, όπως μενθόλη, CBD ή καψαϊκίνη, τα οποία δημιουργούν μια αναισθητική ή θερμαντική αίσθηση όταν ένα άτομο τα τρίβει στο δέρμα και ανακουφίζουν επί τόπου από τον πόνο.
Πότε να επισκεφτώ γιατρό για τον πόνο στη μέση;
Συνίσταται να απευθυνθείτε σε ένα γιατρό, εάν ο πόνος στη μέση δε δείξει σημάδια βελτίωσης μετά από 3-4 εβδομάδες που προσπαθείτε να επιμεληθείτε το ζήτημα στο σπίτι.
Επίσης, εάν βιώνετε σοβαρό πόνο στην κάτω πλάτη μετά από πρόσφατο τραυματισμό, πτώση ή ατύχημα, πρέπει να επισκεφθείτε αμέσως έναν γιατρό.
Σε ποιον γιατρό να απευθυνθώ;
Οι επαγγελματίες υγείας στους οποίους μπορείτε να απευθυνθείτε σχετικά με την οσφυαλγία, ανάλογα και με την αιτία και τα συμπτώματά σας είναι:
- Ορθοπεδικοί
- Ρευματολόγοι
- Νευροχειρούργοι
- Επαγγελματίες υγείας όπως Φυσικοθεραπευτές και Χειροπράκτες
Πηγές και περαιτέρω έρευνα
Στις παρακάτω πηγές και έρευνες θα βρείτε επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες για την οσφυαλγία:
